ෂැක්ල්ටන්ගේ වීර චාරි­කාව | දිනමිණ

ෂැක්ල්ටන්ගේ වීර චාරි­කාව

සා‍ක්ෂරතා ලෝකය තුළ, නැෂනල් ජ්‍යොග්‍රැෆික් සඟරාව ගැන අසා නැත්තෙකු සිටී දැයි විශ්වාස කළ නොහැකි තරම්ය. එය ඒ තරමටම සුපතළය. එහෙයින්දෝ ඇතැම් පාඨකයෝ, එහි නාමය,’ ඉන්ටනැෂනල් ජ්‍යොග්‍රැෆික්’ යැයි වෙනස් කළොත් නරකදැයි, කතු මඬුල්ලෙන් විමසා සිටියහ.

එහි ප්‍රධාන සංස්කාරක බිල් ඇලන්, තම ‘වැකිය’ තුළින් ඊට පිළිතුරක් දුන්නේය.

‘ශතවර්ෂාධික කාලයක් මුළුල්ලේ අපි, අපේ සඟරාවේ නම පවත්වාගෙන ආවෙමු. ආරම්භයේදී අප සංගමයට සිටියේ සාමාජිකයන් 217කි. ඉන්, අපගේ කොලොම්බියා දිස්ත්‍රික්කයෙන් පිටත පදිංචිකරුවන් වූයේ 31ක් දෙනෙක් පමණි. එහෙත්, වර්තමානය වන විට ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් පළවන සඟරාව කියවන පාඨකයෝ ලොව පුරාම විසිර සිටිති. ඒ අතරම , වෙනත් භාෂාවන්ගෙන්ද පළ කිරීමට පියවර ගතිමු. 1995 දී ඇරැඹුණු ජපන් භාෂා මුද්‍රණය පසුපසින්, ස්පාඤ්ඤ, ලතින් අමෙරිකානු , ඉතාලි, ඊශ්‍රා‍යල (හිබෲ) හා ග්‍රීක මාධ්‍ය ප්‍රකාශනද එක්වුණි. ඊශ්‍රායලය, අප සඟරාව ඔවුන් බසින් පළ කිරීම ඇරැඹුවේ, එරට 50 වෙනි ජාතික දින උළෙලට සමගාමීවය. එහි පිටපත් 25,000ක්, සතියකටත් අඩු කාලයක් තුළ අලෙවි වුණි. 15,000 කට වැඩි ඊශ්‍රායල් ජාතිකයන් පිරිසක් අප සංගමයට බැඳුණි. පරිවර්තනය යනු ඉතා බැරෑරැම් වගකීමක් බව දනිමු. සුළු ප්‍රමාදයකින් වැරදි තේරුම් මතුවිය හැකිය. එහෙයින්, සියලු ජාත්‍යන්තර පරිවර්තන අපගේ වොෂිංටන් ප්‍රධාන කාර්යාලයේ අධීක්ෂණයට ලක්වෙයි. මේ අනුව බලන කල, අමුතුවෙන් ‘ඉන්ටර් නැෂනල්’ යැයි කීමේ අවශ්‍යතාවක් පැන නොනඟී.’

අමෙරිකාවේ ජාතික භූ විද්‍යා සංගමයේ (National Geographic Society) මාසික ප්‍රකාශනය වන මෙම සඟරාව ඇරැඹුණේ වර්ෂ 1888 තරම් ඈතකදීය. විද්‍යා, භූගෝල විද්‍යා, ඉතිහාස හා පුරාවිද්‍යා, විවිධ සංස්කෘතීන් පරිසරය ගවේෂණ, චාරිකා යනාදිය විෂය කරගත් ලිපිවලින් සමන්විත වූ මෙය, ඉතා දුබල හා අලංකාර වර්ණ ඡායාරූපවලින් සිය වටිනාකම වැඩි කර ගත්තේය. 2016 වන විට, ලොව පුරා මිලියන 6.1ක් පිටපත් සංඛ්‍යාවක් අලෙවි වුණි. විවිධ භාෂාවන් 40කට පරිවර්තනය කෙරෙයි.

විශාල ඡායාරූප සහිතව පළකෙරුණු ‘ලයිෆ්‘ වැනි ඉතා ජනප්‍රියව පැවති සඟරාවන් ද, රූපවාහිනියේ හා ඉන් අනතුරුව අන්තර්ජාලයේ පැමිණීමෙන් පසු ක්‍රමයෙන් අභාවයට ගියේය. එහෙත් ‘නැෂනල් ජ්‍යොග්‍රැෆික්’ මිලෙන් වැඩි සඟරාවක්ව තිබියදීත් තම පැවැත්ම ආරක්ෂා කර ගැනීමට සමත් වූයේ ඊටම ආවේණික ගුණාංග නිසාය.

“නැෂනල් ජ්‍යොග්‍රැෆික්“ සඟරා එකතුවක් තිබීම ආඩම්බරයට කාරණයක් ලෙස සලකන පාඨකයෝ ලොව පුරාම විසිර සිටිති. එය විනෝදාංශයක් කරගත් සමහරු, සඟරාවේ පැරණි පිටපත්ද එක් කර ගැනීමට වෙහෙසෙති.

නැෂනල් ජ්‍යොග්‍රැෆික් ලේඛකයන් කිසිවෙකු ඇස නොගැසුණු, ලොව අඳුරු අහුමුළු සොයා යාමට හපන්නුය. විටෙක, නේපාලයේ තෙත් වනාන්තර මැද, මී කැඩීමෙහි යෙදෙන ගැමියනට එක්වන ඔව්හු, තවත් විටෙක සාගර පත්ලේ රැඳුණු පැරණි නෞකා සොයා යති. සත්ත්ව ජීවිතය මෙන්ම, විද්‍යාවේ නව සොයා ගැනීම්ද ඔවුන්ගේ විශේෂාංග අතර සුලබය. මේ සියල්ල අතරින්, මගේ වඩාත් සිත් ගන්නේ, ‘ට්‍රැවල් රයිටින්’ නොහොත් ගමන් විත්ති ෂානරයට අයත්වන ලිපිය. ඉතා රසවත් ලෙස ලියැවෙන එම ලිපි, ඉතා සුළු තැන් පවා මඟ නොහැර විස්තර කරයි.

වාර්ෂික පොත් අලෙවි තුළින් හෝ පරණ පොත් කඩ තුළින්, අඩු මිලට ලබාගත් ‘ජ්‍යොග්‍රැෆික් සඟරා’ එකතුවක් (විශාල ප්‍රමාණයක් නම් නොවේ.) මගේ පොත් රාක්කයකද කෙළවරක ඇත. සැහැල්ලු කියැවීමක යෙදෙන්නට සිතෙන විවේකි මොහොතක මම ඉන් එකක් දෙකක් ගෙන පිටු පෙරළමි. කාලය ගෙවී යන්නේ මටත් නොදැනුවත්වමය. තමා අතහැර යාමට ඉඩ නොදීම මෙම සඟරාවේ ඇති විශේෂත්වයකි. පසුගිය පොහෝදින, මම නැවත වරක් ‘ජ්‍යොග්‍රැෆික් වශීය’ට හසුවීමි. එහිදී වඩාත් මා සිත් ගත්තේ 1914 දී, දක්ෂිණ ධ්‍රැවය තරණයට යන ඇංග්ලෝ - අයිරිෂ් ජාතික අර්නස්ට් ෂැක්ල්ටන්ගේ වීරාඛ්‍යානයයි.

ධ්‍රැව ගවේෂණ ගැන පෙර අත්දැකීම් ඇති ෂැක්ල්ටන්, තෝරාගත් පිරිසක් සමඟ ‘ද එන්ඩියුරන්ස්‘ (The Endurance) නමැති රුවල් නෞකාවෙන් දක්ෂිණ ධ්‍රැවය බලා පිටත්වෙයි. ඔහුගේ අපේක්ෂාව වන්නේ, ධ්‍රැවාසන්නයට මුහුදින් ගොස්, එතැන් සිට පා ගමනින් හිමබිම තරණයයි. එහෙත් අභාග්‍යයකට මෙන්, නියමිත ගමනාන්තයට සැතපුම් සියයක දුර තිබියදී ඝන අයිස් තට්ටු මැද නැව හිරවෙයි. නැවතත්, නොමිදුණු මුහුද වෙත ළඟා වන අදහසින්, ගවේෂක කණ්ඩායම එක්ව අයිස් මැදින් ඇළ මාර්ගයක් කණිති. එහෙත් එම උත්සාහය අත්හැර දමන්නට සිදුවන්නේ මඳ දුරක් කණිද්දී, අඩි 18 ක් තරම් ඝනකම් අයිස් තට්ටුවක් හමුවීමෙනි.

ෂැක්ල්ටන් ලෙහෙසියෙන් පසුබාන පුද්ගලයෙකු නොවේ. ඔහුගේ නැවට ‘එන්ඩියුරන්ස්‘ (දරා සිටීමේ ශක්තිය) යන නම ලැබෙන්නේ ද පවුලේ ආදර්ශ පාඨය වූ ‘By endurance we conqure‘ (දරා ගැනීමේ ශක්තිය තුළින් ජයග්‍රහණයට) ඇසුරිනි.

නැවේ සිටිනා, ගවේෂකයන් 27 දෙනාගේත්, හිම කරත්ත අදින බල්ලන් 60 දෙනාගේත්, ඌරන් දෙදෙනකුගේ සහ බළලකුගේත් ජීවිත පිළිබඳ වගකීම, ෂැක්ල්ටන් මත පැටවෙයි. ඉදිරි මාස දහයම එකම තැන රැඳී සිටීමට ඔවුනට සිදුවෙයි. කාඩ් ක්‍රීඩාව, පොත් කියවීම, දින සටහන් ලිවීම හා හිම තලාව මත පාපන්දු ක්‍රීඩා කිරීම ඔවුන්ගේ දින චරියාව බවට පත්වෙයි. එහෙත්, බාහිර ලෝකය සමඟ කිසිදු සම්බන්ධතාවකින් තොර ඒ සා දිගු කාලයක්, නැවක සිරවී සිටීම - අධික ශීතාධික පාළු පරිසරයක - දරාගැනීමේ ශක්තියෙන් අනූන මිනිසකුට ම මිස, අන් කෙනකුට කළ හැකි දෙයක් නම් නොවේ. ඉදිරියේදී උද්ගත විය හැකි තත්ත්වයන් දෙකක් ගැන, නැවේ සිටි සැවොම දැන සිටියහ. ඉන් පළමුවැන්න වසන්ත සෘතුව උදාවීමත් සමඟම ක්‍රම ක්‍රමයෙන් අයිස් තට්ටු ‍දියව ගොස් යළි මුහුදු ගමන ආරම්භ කළ හැකිවීමය. දෙවැන්න නම් ක්‍රමයෙන් තම ග්‍රහණය හා පීඩනය තද කරන අයිස් තට්ටුවලට මැදිවන කුඩා නෞකාව, බිත්තර කටුවක් මෙන් පුපුරා කැඩී යාමයි. 1915 ඔක්තෝබර් 26 දා කණ්ඩායමේ ඡායාරූප ශිල්පියා වන ෆ්‍රෑන්ක් හර්ලි, තම දිනපොතේ මෙබඳු සටහනක් තබයි.

“උදෑසන හය වන විට අයිස් තට්ටු ඉමහත් ශක්තියකින් යුතුව නැවට පීඩනයක් එල්ල කරන්නට ගති. නැව සසල වෙමින් ‘කෙඳිරිලි‘ හඬක් නඟන්නට විය. නැවේ තට්ටුවේ ලෑලි ගැලවෙද්දී කවුළු ද දෙදරා පුපුරා ගියේය. මෙම ප්‍රබල හා ශක්තිමත් බලවේගය හමුවේ අපි මහත් අසරණභාවයකට පත්වීමු.“

ටික දිනකට පසු නැව ඇලවෙන්නට පටන් ගනී. නැවියෝ ලී මුක්කු ගසමින් එය නොවැටී තබාගන්නට උත්සාහ දරති. නැවක් යනු නැවියනට මහගෙදරකි. මහා සාගරයේ තනිවන ඔවුනට ඉන් පිටස්තර ලෝකයක් ගැන සිතීමටවත් නොහැකිය. කෙසේ වෙතත් අවසානයේදී අකැමැත්තෙන් වුවත් නැව අතහැර පිටත හිමබිමේ කූඩාරම් අටවා ගැනීමට ෂැක්ල්ටන් තීරණය කරයි.

කුරිරු අයිස් අඬුවට හසුව දිවා රෑ දෙ‍කෙහි නැව නැඟූ හඬ සප්‍රාණික සත්ත්වයකුගේ ශෝකී හඬාවැටීමක් බඳු වී යැයි කණ්ඩායමේ වෛද්‍යවරයා වූ රෙජිනල්ඩ් ජේම්ස් සටහන් කර ඇත.

අනපේක්ෂිත අතරමංවීම තුළ කණ්ඩායම මුහුණපාන බරපතළ ප්‍රශ්නය වන්නේ ආහාර හිඟයයි. නැවේ ආහාර තොග අවසන්ව යද්දී කෑම සලාකය බිස්කට්ටුවකට හා චොකලට් පෙත්තකට සීමා වෙයි. ඉන්පසු ඔව්හු පෙන්ගුයින් පක්ෂීන් හා සීල් මත්ස්‍යයින් දඩයමට බසිති. අවසානයේදී නැවේ සිටි සුනඛයින් ද මරා තම දිවි රැකගැනීමට ෂැක්ල්ටන් තීරණය කරන්නේ ඉතා අසතුටිනි.

ගවේෂණය අසාර්ථක වුණත් තම කණ්ඩායමේ දිවි ගලවා ගැනීමේ ඒකායන පරමාර්ථයෙන් දිරිමත්ව කටයුතු කරන ෂැක්ල්ටන් ශක්ති සම්පන්න පුද්ගලයන් පස්දෙනකු සමඟ ජීවිතාරක්ෂක බෝට්ටුවක් ස්ලෙජ් කරත්ත මත පටවා මුහුදු පෙදෙසක් සොයමින් යන්නට පටන් ගනී. අවසානයේදී එය සඵල වුවත් ඔවුන්ගේ කුඩා බෝට්ටුවට යාත්‍රා කිරීමට සිදුවන්නේ වේගවත් සුළං හා උස් රළ පතර සහිත බියකරු මුහුදකය. දුෂ්කර ගමනකින් පසු කුඩා දූපතකට ළඟාවන ෂැක්ල්ටන් සහ පිරිස එහි වැසියන්ගේ උපකාර ලබති. කුඩා නැවක නැඟී තම සගයින් සොයා යන ෂැක්ල්ටන් සියල්ලන්ම ගලවා ගනී. මේ සියලු සිද්ධීන්ට මාස 20 ක් පමණ ගතවී තිබුණි.

ෂැක්ල්ටන්ගේ දින සටහන් ‘SOUTH‘ නමින් ග්‍රන්ථයක් වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත්ව ඇත. නැවේ සිටි සෙසු ගවේෂකයන්ගේ ද සටහන් පොත් හා දින පොත් ඔවුන් අයත් රටවල කෞතුකාගාරවල තබා ඇත.

ශුභවාදීවීමෙන් සැබෑ ධෛර්යය උපදවාගත හැකි බව (Optimism is true moral Courage) තරයේ ඇදහූ ෂැක්ල්ටන් බොහෝවිට කටයුතු කළේ තම ජීවිතය පරදුවට තබමින් බව ඔහුගේ සගයෝ පසුව සඳහන්කොට ඇත.

ෂැක්ල්ටන්ගේ ‘අවසන් තුරුම්පුව‘ වූ කුඩා ජීවිත ආරක්ෂක බෝට්ටුව ඔහු උගත් ලන්ඩනයේ ඔල්විඩ් විද්‍යාලය තුළ විශ්‍රාම සුවයෙන් පසුවෙයි. ‘නැෂනල් ජ්‍යොග්‍රැෆික්‘ සඟරාවට ෂැක්ල්ටන්ගේ වීර චාරිකාව පිළිබඳ ලිපිය ලියූ කැරලයින් ඇලෙක්සැන්ඩර් ලේඛිකාව, එය සියැසින් දැකගනු පිණිස එහි ගියාය. මිනිසුන් හයදෙනෙකු එම කුඩා යාත්‍රාව තුළ හිඳ, බිහිසුණු මුහුදක් මැද ගොඩබිමක් සොයමින් ගමන් කරන්නට ඇති අයුරු ඇයට මැවී පෙනුණේ දෑස් කඳුළින් තෙත් කරමිනි. කැරලයින් විසින් මෙම දක්ෂිණ ධ්‍රැව වීර චාරිකාව පිළිබඳ ග්‍රන්ථ දෙකක්ම ලියා පළකරනු ලැබුවාය. සා‍ක්ෂරතා ලෝකය තුළ, නැෂනල් ජ්‍යොග්‍රැෆික් සඟරාව ගැන අසා නැත්තෙකු සිටී දැයි විශ්වාස කළ නොහැකි තරම්ය. එය ඒ තරමටම සුපතළය. එහෙයින්දෝ ඇතැම් පාඨකයෝ, එහි නාමය,’ ඉන්ටනැෂනල් ජ්‍යොග්‍රැෆික්’ යැයි වෙනස් කළොත් නරකදැයි, කතු මඬුල්ලෙන් විමසා සිටියහ.

එහි ප්‍රධාන සංස්කාරක බිල් ඇලන්, තම ‘වැකිය’ තුළින් ඊට පිළිතුරක් දුන්නේය.

‘ශතවර්ෂාධික කාලයක් මුළුල්ලේ අපි, අපේ සඟරාවේ නම පවත්වාගෙන ආවෙමු. ආරම්භයේදී අප සංගමයට සිටියේ සාමාජිකයන් 217කි. ඉන්, අපගේ කොලොම්බියා දිස්ත්‍රික්කයෙන් පිටත පදිංචිකරුවන් වූයේ 31ක් දෙනෙක් පමණි. එහෙත්, වර්තමානය වන විට ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් පළවන සඟරාව කියවන පාඨකයෝ ලොව පුරාම විසිර සිටිති. ඒ අතරම , වෙනත් භාෂාවන්ගෙන්ද පළ කිරීමට පියවර ගතිමු. 1995 දී ඇරැඹුණු ජපන් භාෂා මුද්‍රණය පසුපසින්, ස්පාඤ්ඤ, ලතින් අමෙරිකානු , ඉතාලි, ඊශ්‍රා‍යල (හිබෲ) හා ග්‍රීක මාධ්‍ය ප්‍රකාශනද එක්වුණි. ඊශ්‍රායලය, අප සඟරාව ඔවුන් බසින් පළ කිරීම ඇරැඹුවේ, එරට 50 වෙනි ජාතික දින උළෙලට සමගාමීවය. එහි පිටපත් 25,000ක්, සතියකටත් අඩු කාලයක් තුළ අලෙවි වුණි. 15,000 කට වැඩි ඊශ්‍රායල් ජාතිකයන් පිරිසක් අප සංගමයට බැඳුණි. පරිවර්තනය යනු ඉතා බැරෑරැම් වගකීමක් බව දනිමු. සුළු ප්‍රමාදයකින් වැරදි තේරුම් මතුවිය හැකිය. එහෙයින්, සියලු ජාත්‍යන්තර පරිවර්තන අපගේ වොෂිංටන් ප්‍රධාන කාර්යාලයේ අධීක්ෂණයට ලක්වෙයි. මේ අනුව බලන කල, අමුතුවෙන් ‘ඉන්ටර් නැෂනල්’ යැයි කීමේ අවශ්‍යතාවක් පැන නොනඟී.’

අමෙරිකාවේ ජාතික භූ විද්‍යා සංගමයේ (National Geographic Society) මාසික ප්‍රකාශනය වන මෙම සඟරාව ඇරැඹුණේ වර්ෂ 1888 තරම් ඈතකදීය. විද්‍යා, භූගෝල විද්‍යා, ඉතිහාස හා පුරාවිද්‍යා, විවිධ සංස්කෘතීන් පරිසරය ගවේෂණ, චාරිකා යනාදිය විෂය කරගත් ලිපිවලින් සමන්විත වූ මෙය, ඉතා දුබල හා අලංකාර වර්ණ ඡායාරූපවලින් සිය වටිනාකම වැඩි කර ගත්තේය. 2016 වන විට, ලොව පුරා මිලියන 6.1ක් පිටපත් සංඛ්‍යාවක් අලෙවි වුණි. විවිධ භාෂාවන් 40කට පරිවර්තනය කෙරෙයි.

විශාල ඡායාරූප සහිතව පළකෙරුණු ‘ලයිෆ්‘ වැනි ඉතා ජනප්‍රියව පැවති සඟරාවන් ද, රූපවාහිනියේ හා ඉන් අනතුරුව අන්තර්ජාලයේ පැමිණීමෙන් පසු ක්‍රමයෙන් අභාවයට ගියේය. එහෙත් ‘නැෂනල් ජ්‍යොග්‍රැෆික්’ මිලෙන් වැඩි සඟරාවක්ව තිබියදීත් තම පැවැත්ම ආරක්ෂා කර ගැනීමට සමත් වූයේ ඊටම ආවේණික ගුණාංග නිසාය.

“නැෂනල් ජ්‍යොග්‍රැෆික්“ සඟරා එකතුවක් තිබීම ආඩම්බරයට කාරණයක් ලෙස සලකන පාඨකයෝ ලොව පුරාම විසිර සිටිති. එය විනෝදාංශයක් කරගත් සමහරු, සඟරාවේ පැරණි පිටපත්ද එක් කර ගැනීමට වෙහෙසෙති.

නැෂනල් ජ්‍යොග්‍රැෆික් ලේඛකයන් කිසිවෙකු ඇස නොගැසුණු, ලොව අඳුරු අහුමුළු සොයා යාමට හපන්නුය. විටෙක, නේපාලයේ තෙත් වනාන්තර මැද, මී කැඩීමෙහි යෙදෙන ගැමියනට එක්වන ඔව්හු, තවත් විටෙක සාගර පත්ලේ රැඳුණු පැරණි නෞකා සොයා යති. සත්ත්ව ජීවිතය මෙන්ම, විද්‍යාවේ නව සොයා ගැනීම්ද ඔවුන්ගේ විශේෂාංග අතර සුලබය. මේ සියල්ල අතරින්, මගේ වඩාත් සිත් ගන්නේ, ‘ට්‍රැවල් රයිටින්’ නොහොත් ගමන් විත්ති ෂානරයට අයත්වන ලිපිය. ඉතා රසවත් ලෙස ලියැවෙන එම ලිපි, ඉතා සුළු තැන් පවා මඟ නොහැර විස්තර කරයි.

වාර්ෂික පොත් අලෙවි තුළින් හෝ පරණ පොත් කඩ තුළින්, අඩු මිලට ලබාගත් ‘ජ්‍යොග්‍රැෆික් සඟරා’ එකතුවක් (විශාල ප්‍රමාණයක් නම් නොවේ.) මගේ පොත් රාක්කයකද කෙළවරක ඇත. සැහැල්ලු කියැවීමක යෙදෙන්නට සිතෙන විවේකි මොහොතක මම ඉන් එකක් දෙකක් ගෙන පිටු පෙරළමි. කාලය ගෙවී යන්නේ මටත් නොදැනුවත්වමය. තමා අතහැර යාමට ඉඩ නොදීම මෙම සඟරාවේ ඇති විශේෂත්වයකි. පසුගිය පොහෝදින, මම නැවත වරක් ‘ජ්‍යොග්‍රැෆික් වශීය’ට හසුවීමි. එහිදී වඩාත් මා සිත් ගත්තේ 1914 දී, දක්ෂිණ ධ්‍රැවය තරණයට යන ඇංග්ලෝ - අයිරිෂ් ජාතික අර්නස්ට් ෂැක්ල්ටන්ගේ වීරාඛ්‍යානයයි.

ධ්‍රැව ගවේෂණ ගැන පෙර අත්දැකීම් ඇති ෂැක්ල්ටන්, තෝරාගත් පිරිසක් සමඟ ‘ද එන්ඩියුරන්ස්‘ (The Endurance) නමැති රුවල් නෞකාවෙන් දක්ෂිණ ධ්‍රැවය බලා පිටත්වෙයි. ඔහුගේ අපේක්ෂාව වන්නේ, ධ්‍රැවාසන්නයට මුහුදින් ගොස්, එතැන් සිට පා ගමනින් හිමබිම තරණයයි. එහෙත් අභාග්‍යයකට මෙන්, නියමිත ගමනාන්තයට සැතපුම් සියයක දුර තිබියදී ඝන අයිස් තට්ටු මැද නැව හිරවෙයි. නැවතත්, නොමිදුණු මුහුද වෙත ළඟා වන අදහසින්, ගවේෂක කණ්ඩායම එක්ව අයිස් මැදින් ඇළ මාර්ගයක් කණිති. එහෙත් එම උත්සාහය අත්හැර දමන්නට සිදුවන්නේ මඳ දුරක් කණිද්දී, අඩි 18 ක් තරම් ඝනකම් අයිස් තට්ටුවක් හමුවීමෙනි.

ෂැක්ල්ටන් ලෙහෙසියෙන් පසුබාන පුද්ගලයෙකු නොවේ. ඔහුගේ නැවට ‘එන්ඩියුරන්ස්‘ (දරා සිටීමේ ශක්තිය) යන නම ලැබෙන්නේ ද පවුලේ ආදර්ශ පාඨය වූ ‘By endurance we conqure‘ (දරා ගැනීමේ ශක්තිය තුළින් ජයග්‍රහණයට) ඇසුරිනි.

නැවේ සිටිනා, ගවේෂකයන් 27 දෙනාගේත්, හිම කරත්ත අදින බල්ලන් 60 දෙනාගේත්, ඌරන් දෙදෙනකුගේ සහ බළලකුගේත් ජීවිත පිළිබඳ වගකීම, ෂැක්ල්ටන් මත පැටවෙයි. ඉදිරි මාස දහයම එකම තැන රැඳී සිටීමට ඔවුනට සිදුවෙයි. කාඩ් ක්‍රීඩාව, පොත් කියවීම, දින සටහන් ලිවීම හා හිම තලාව මත පාපන්දු ක්‍රීඩා කිරීම ඔවුන්ගේ දින චරියාව බවට පත්වෙයි. එහෙත්, බාහිර ලෝකය සමඟ කිසිදු සම්බන්ධතාවකින් තොර ඒ සා දිගු කාලයක්, නැවක සිරවී සිටීම - අධික ශීතාධික පාළු පරිසරයක - දරාගැනීමේ ශක්තියෙන් අනූන මිනිසකුට ම මිස, අන් කෙනකුට කළ හැකි දෙයක් නම් නොවේ. ඉදිරියේදී උද්ගත විය හැකි තත්ත්වයන් දෙකක් ගැන, නැවේ සිටි සැවොම දැන සිටියහ. ඉන් පළමුවැන්න වසන්ත සෘතුව උදාවීමත් සමඟම ක්‍රම ක්‍රමයෙන් අයිස් තට්ටු ‍දියව ගොස් යළි මුහුදු ගමන ආරම්භ කළ හැකිවීමය. දෙවැන්න නම් ක්‍රමයෙන් තම ග්‍රහණය හා පීඩනය තද කරන අයිස් තට්ටුවලට මැදිවන කුඩා නෞකාව, බිත්තර කටුවක් මෙන් පුපුරා කැඩී යාමයි. 1915 ඔක්තෝබර් 26 දා කණ්ඩායමේ ඡායාරූප ශිල්පියා වන ෆ්‍රෑන්ක් හර්ලි, තම දිනපොතේ මෙබඳු සටහනක් තබයි.

“උදෑසන හය වන විට අයිස් තට්ටු ඉමහත් ශක්තියකින් යුතුව නැවට පීඩනයක් එල්ල කරන්නට ගති. නැව සසල වෙමින් ‘කෙඳිරිලි‘ හඬක් නඟන්නට විය. නැවේ තට්ටුවේ ලෑලි ගැලවෙද්දී කවුළු ද දෙදරා පුපුරා ගියේය. මෙම ප්‍රබල හා ශක්තිමත් බලවේගය හමුවේ අපි මහත් අසරණභාවයකට පත්වීමු.“

ටික දිනකට පසු නැව ඇලවෙන්නට පටන් ගනී. නැවියෝ ලී මුක්කු ගසමින් එය නොවැටී තබාගන්නට උත්සාහ දරති. නැවක් යනු නැවියනට මහගෙදරකි. මහා සාගරයේ තනිවන ඔවුනට ඉන් පිටස්තර ලෝකයක් ගැන සිතීමටවත් නොහැකිය. කෙසේ වෙතත් අවසානයේදී අකැමැත්තෙන් වුවත් නැව අතහැර පිටත හිමබිමේ කූඩාරම් අටවා ගැනීමට ෂැක්ල්ටන් තීරණය කරයි.

කුරිරු අයිස් අඬුවට හසුව දිවා රෑ දෙ‍කෙහි නැව නැඟූ හඬ සප්‍රාණික සත්ත්වයකුගේ ශෝකී හඬාවැටීමක් බඳු වී යැයි කණ්ඩායමේ වෛද්‍යවරයා වූ රෙජිනල්ඩ් ජේම්ස් සටහන් කර ඇත.

අනපේක්ෂිත අතරමංවීම තුළ කණ්ඩායම මුහුණපාන බරපතළ ප්‍රශ්නය වන්නේ ආහාර හිඟයයි. නැවේ ආහාර තොග අවසන්ව යද්දී කෑම සලාකය බිස්කට්ටුවකට හා චොකලට් පෙත්තකට සීමා වෙයි. ඉන්පසු ඔව්හු පෙන්ගුයින් පක්ෂීන් හා සීල් මත්ස්‍යයින් දඩයමට බසිති. අවසානයේදී නැවේ සිටි සුනඛයින් ද මරා තම දිවි රැකගැනීමට ෂැක්ල්ටන් තීරණය කරන්නේ ඉතා අසතුටිනි.

ගවේෂණය අසාර්ථක වුණත් තම කණ්ඩායමේ දිවි ගලවා ගැනීමේ ඒකායන පරමාර්ථයෙන් දිරිමත්ව කටයුතු කරන ෂැක්ල්ටන් ශක්ති සම්පන්න පුද්ගලයන් පස්දෙනකු සමඟ ජීවිතාරක්ෂක බෝට්ටුවක් ස්ලෙජ් කරත්ත මත පටවා මුහුදු පෙදෙසක් සොයමින් යන්නට පටන් ගනී. අවසානයේදී එය සඵල වුවත් ඔවුන්ගේ කුඩා බෝට්ටුවට යාත්‍රා කිරීමට සිදුවන්නේ වේගවත් සුළං හා උස් රළ පතර සහිත බියකරු මුහුදකය. දුෂ්කර ගමනකින් පසු කුඩා දූපතකට ළඟාවන ෂැක්ල්ටන් සහ පිරිස එහි වැසියන්ගේ උපකාර ලබති. කුඩා නැවක නැඟී තම සගයින් සොයා යන ෂැක්ල්ටන් සියල්ලන්ම ගලවා ගනී. මේ සියලු සිද්ධීන්ට මාස 20 ක් පමණ ගතවී තිබුණි.

ෂැක්ල්ටන්ගේ දින සටහන් ‘SOUTH‘ නමින් ග්‍රන්ථයක් වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත්ව ඇත. නැවේ සිටි සෙසු ගවේෂකයන්ගේ ද සටහන් පොත් හා දින පොත් ඔවුන් අයත් රටවල කෞතුකාගාරවල තබා ඇත.

ශුභවාදීවීමෙන් සැබෑ ධෛර්යය උපදවාගත හැකි බව (Optimism is true moral Courage) තරයේ ඇදහූ ෂැක්ල්ටන් බොහෝවිට කටයුතු කළේ තම ජීවිතය පරදුවට තබමින් බව ඔහුගේ සගයෝ පසුව සඳහන්කොට ඇත.

ෂැක්ල්ටන්ගේ ‘අවසන් තුරුම්පුව‘ වූ කුඩා ජීවිත ආරක්ෂක බෝට්ටුව ඔහු උගත් ලන්ඩනයේ ඔල්විඩ් විද්‍යාලය තුළ විශ්‍රාම සුවයෙන් පසුවෙයි. ‘නැෂනල් ජ්‍යොග්‍රැෆික්‘ සඟරාවට ෂැක්ල්ටන්ගේ වීර චාරිකාව පිළිබඳ ලිපිය ලියූ කැරලයින් ඇලෙක්සැන්ඩර් ලේඛිකාව, එය සියැසින් දැකගනු පිණිස එහි ගියාය. මිනිසුන් හයදෙනෙකු එම කුඩා යාත්‍රාව තුළ හිඳ, බිහිසුණු මුහුදක් මැද ගොඩබිමක් සොයමින් ගමන් කරන්නට ඇති අයුරු ඇයට මැවී පෙනුණේ දෑස් කඳුළින් තෙත් කරමිනි. කැරලයින් විසින් මෙම දක්ෂිණ ධ්‍රැව වීර චාරිකාව පිළිබඳ ග්‍රන්ථ දෙකක්ම ලියා පළකරනු ලැබුවාය.

ෂැක්ල්ටන් ආපසු සියරට එන විට පළමුවැනි ලෝක සංග්‍රාමය ඇවිළී මිලියන ගණන් ජීවිත මරුමුවට පත්ව තිබුණෙන්, මේ මිනිසුන් 27 දෙනාගේ කතාවට, කිසිවකුගේ අවධානය යොමු නොවීය.

කලකට පසු, ෂැක්ල්ටන් යළිත් දක්ෂිණ ධ්‍රැව චාරිකාවක යෙදෙයි. එවර ඔහු හෘදයාබාධයකින් මිය යයි. ෂැක්ල්ටන්ගේ ගැලවීමට උපකාරී වූ දකුණු ජෝර්ජියා දූපතේ මුහුදු තීරයේ කුඩා සුසාන භූමියක ඔහු අවසන් නින්දේ පසුවෙයි.

ෂැක්ල්ටන් ආපසු සියරට එන විට පළමුවැනි ලෝක සංග්‍රාමය ඇවිළී මිලියන ගණන් ජීවිත මරුමුවට පත්ව තිබුණෙන්, මේ මිනිසුන් 27 දෙනාගේ කතාවට, කිසිවකුගේ අවධානය යොමු නොවීය.

කලකට පසු, ෂැක්ල්ටන් යළිත් දක්ෂිණ ධ්‍රැව චාරිකාවක යෙදෙයි. එවර ඔහු හෘදයාබාධයකින් මිය යයි. ෂැක්ල්ටන්ගේ ගැලවීමට උපකාරී වූ දකුණු ජෝර්ජියා දූපතේ මුහුදු තීරයේ කුඩා සුසාන භූමියක ඔහු අවසන් නින්දේ පසුවෙයි. 

කපිල කුමාර කාලිංග

නව අදහස දක්වන්න