අයථා ලෙස, අක්‍රමිකව සෛල බෙදෙමින් වර්ධනය වීම පිළිකාවක් ලෙස හඳුන්වා දිය හැකි ය. පිළිකා සුව කිරීම සඳහා සාම්ප්‍රදායික ප්‍රතිකාර යොදා ගැනීමේදී, විවිධ අභියෝගවලට මුහුණ දීමට සිදුවේ. ඒ නිසා, ලෝකයේ පිළිකා සුතික්‍රම සඳහා විකල්ප ක්‍රම මතුවෙමින් පවතී. ඒ අතර, මැග්නෙටෝටැක්ටික් බැක්ටීරියා භාවිතය හා මැග්නෙටොසෝම්ස් පාදක ප්‍රතිකාර භාවිතය ප්‍රධාන ය.
පිළිකා සුව නොවන තත්ත්වයට පත් වන්නේ, එය ශරීරයේ වෙනත් කොටසකට ව්‍යාප්ත වූවාට පසු ය. මෙය ස්ථානාන්තරණය (Metastasis) ලෙස හැඳින්වේ. පිළිකාව වර්ධනය නවතාලීමට , ශල්‍යකර්ම, රසායනික චිකිත්සා , විකිරණ චිකිත්සා ආදී ක්‍රම භාවිත වේ.
මේ ප්‍රතිකාර සඳහා ප්‍රතිරෝධයක් ඇති වීම , මෙහි ඇති ප්‍රධාන ඌණතාවකි. එවිට විකල්ප ප්‍රතිකාර ක්‍රමවල පැහැදිලි අවශ්‍යතාවක් ඇති වේ. සෑම විකල්ප ක්‍රමයකම, එයට ආවේණික වූ රෝගයට ප්‍රතිකාර කිරීමේ හැකියාවක් හා අතුරු ප්‍රතිඵල පවතී. තෝරාගත යුත්තේ අවම අතුරු ප්‍රතිඵල සහිත ප්‍රතිකාර ක්‍රමයකි.
නවතම සොයාගැනීම අනුව මැග්නෙටෝටැක්ටික් බැක්ටීරියා(MTB) සහ මැග්නෙටෝසෝම්ස් ඒ සඳහා විවිධ පැතිකඩවලින් කදිම පිළිතුරකි. MTB යනු සාර්වත්‍රික, ජලජ, චල, මැග්නෙටොසෝම ඛනිජකරණය කරන බැක්ටීරියාවකි. එම බැක්ටිරියා සතුව විශේෂ ඉන්ද්‍රයිකාවක් පවතී. එහි නැනෝ ප්‍රමාණයේ චුම්භක මැග්නටයිට් (Fe 3 O 4)හෝ ග්‍ර්රෙයිගයිට් (Fe 3 O 4) ස්ඵටික විවිධ ආකාරයෙන් පිළියෙළ වී ඇත. එම ස්ඵටික විශේෂ තුනී පටලයක් මගින් අවෘත වී පවතී. මේ තුනී පටලය මඟින් ස්ඵටිකවල ප්‍රමාණය, රූපාකාරය තීරණය වේ. මැග්නෙටොසෝමවල කෘත්‍ය, ස්ථයිතාව සඳහා අච්චුව සපයයි. මේ MTB (සම්පූර්ණ සජීවී සෛලය) සහ මැග්නෙටොසෝම, පිළිකා සුව කිරීමේ ප්‍රතිකාරවලදී බොහෝ ක්ෂේත්‍රවලට දායක වේ.
වාණිජ ලෙස පිළියෙළ කරන ලද යකඩ ඔක්සයිඩ අංශු ඇතත්, ඒවාට මැග්නොටොසෝම සමඟින් තරගවැදීමට හැකියාවක් නොමැත. එසේ ම, මැග්නෙටොසෝම සතුව ඇති, ඒවාට ආවේණික වූ චුම්භක ලක්ෂණ, ජාන මගින් පාලනය වන ඒකීය වූ නැනෝ - රූපාකාරය, පටු පැතිරයාම්, ජෛව පටලමය ආවරණය ආදී විවිධ සාධක පවතී.
රසායනික චිකිත්සාව යනු, පිළිකා ඖෂධ භාවිතයෙන් ක්‍රියාකාරී පිළිකා සෛලවලට එරෙහිව කරන මනා ප්‍රතිකාර ක්‍රමයකි. මෙහිදී මේ ඖෂධ පිළිකා සෛල වර්ධනය නිශේධනය හෝ වළකා දමයි. මෙහිදී ඖෂධ සාන්ද්‍රතාව විෂ වන ප්‍රමාණයට වඩා පහළ මට්ටමක තිබිය යුතු ය. අවාසනාවකට මේ ඖෂධ ශරීරය පුරා පැතිරෙන අතර, සෞඛ්‍යමත් දේහ ඉන්ද්‍රියවලට ද බලපායි. බොහෝ විට කෙස් වැටීයාම ආදී අහිතකර බලපෑම් ඇති විය හැකි ය.
මේ හේතුව නිසා අහිතකර අතුරු බලපෑම් අවම කිරීමට විද්‍යාඥයන් නවතම ඖෂධ විසර්ජනය පද්ධතියත් සොයාගෙන ඇත. මෙහිදී ඖෂධ බෙදාහැරීමට භාවිත කෙරෙනුයේ ජෛව අනුකූල, ජෛව විනාශකාරී ද්‍රව්‍ය ය. මෙහිදී භාවිත වන සංකල්පය නම්, ඖෂධ අදාළ සාන්ද්‍රණයෙන් අදාළ කාලය තුළ නිදහස් කිරීම ය. වර්තමානයේ දී මේ හැකියාව මැග්නෙටොසෝම හා MTB වලට ඇති බව තහවුරු කරගෙන ඇත.
මැග්නෙටොසෝමවල ජෛව පටලයේ ඇති ඇමයිනෝ හා ග්ලිසරෝල් කාණ්ඩ නිසා තවත් ලිගන්ඩ සමග එකතු වීමේ හැකියාව පවතී. එම නිසා මැග්නෙටොසෝමවලට කාර්යක්ෂම ඖෂධ වාහක ලෙස කටයුතු කළ හැකි ය. එසේ ම, පාලනයකින් යුතුව ඉලක්ක වූ ප්‍රදේශයට නිදහස් කිරීමේ හැකියාව පවතී. තවද, ග්‍රහණය කර ගන්නා ප්‍රමාණය ද කෘත්‍රිම චුම්භක අංශුවලට වඩා ඉහළ අගයක් ගනී. මේ මැග්නෙටොලිපොසෝම තුළ අඩංගු ද්‍රව්‍ය පැය 2ක් පමණ කාලයක් ඇතුළත චුම්භක ක්ෂේත්‍රයක් තුළදී නිදහස් කරයි.අධ්‍යයනය මඟින් පැහැදිලි වී ඇත්තේ, සයිටොසින් ඇරබිනොසයිඩ් (cytocine arabinoside) මැග්නොටොසෝම සමඟ ඒවා බැ‍ඳෙන අතර , එමඟින් 90% ක් පමණ ප්‍රාවණිකරණය ක්ෂමතාව 47% කින් ඖෂධ දරා සිටීමේ හැකියාව වැඩි වේ. මේ පද්ධතිය දිගුකාලීන ස්ථායිතාව රැක ගන්නා අතර, 80% ඉක්මවා ඖෂධ ආරම්භක පිපිරී යාමකින් තොරව මාස 3ක් තිස්සේ නිදහස් කළ හැකි ය.
ජාත්‍යන්තර මෙහෙයුම් නිර්දේශවල වූ නැනෝ ද්‍රව්‍යවල විෂ බව ප්‍රමාණාත්මක ලෙස දක්වා නොමැති MTB වාණිජකරණයෙන් පවා වී ඇති සාධකයකි. තවද MTB නිෂ්පාදන කාර්මික හා සෞඛ්‍ය නිර්ණායකවලට යටත් වී පැවතිය යුතු ය. මේ අඩුපාඩුකම් මඟහරවාගතහොත්, අනාගතයේ අනිවාර්යෙන්ම MTB හා මැග්නෙටොසෝම පිළිකා සුවකිරීමේ ලා මහඟු ෙම ෙහයක් කරනු අැත.
තිසරි වික්‍රමරත්න
(ක්ෂුද්‍ර ජීවි විද්‍යාව)
ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලය
නව අදහස දක්වන්න