අමෙරිකානු ලේඛක ජිම් ෂෙපර්ඩ්ගේ විශිෂ්ට නවකතාව ලෙස සැලකෙන “ද බුක් ඔෆ් ඒරන්”, යුද්ධයෙන් පීඩිත දරුවකු වටා ගෙතුණකි. රෝහණ වෙත්තසිංහ විසින්“ඒරන්ගේ ලෝකය”නමින් එය සිංහලට පරිවර්තනය කර ඇත. මේ කතාබහ ඒ නිමිත්තෙනි.
“ද බුක් ඔෆ් ඒරන්” නම් කෘතිය පරිවර්තනය සඳහා තෝරා ගැනීමට මුල් වූ හේතුව මොකක්ද?
මේ කෘතිය මම පරිවර්තනය කරන්න තෝර ගත්තමයි කියන්න බෑ. “ද බුක් ඔෆ් ඒරන්”කියන්නෙ, සරසවි ප්‍රකාශන ආයතනයේ පරිවර්තන ව්‍යාපෘති යටතේ ඔවුන් තෝරාගෙන තිබුණු පොත්වලින් එකක්. මුළුමනින්ම කුඩා දරුවකුගේ දෘෂ්ටි කෝණයෙන් දිවෙන මේ කෘතියේ මුල් පරිච්ඡේද දෙක තුන කියවන විට ම මට, මේ කෘතිය ගැන ඇල්මක් ඇති වුණා. ඒ නිසා මම , මේ කෘතිය සිංහලට පරිවර්තනය කරන්න එකඟ වුණා. “ද බුක් ඔෆ් ඒරන්” පරිවර්තනය කරද්දි මට සුප්‍රසිද්ධ ඈන් ෆ්‍රෑන්ක්ගේ දිනපොත සිහියට නැඟුණා. ඒරන් ඉතා ම පහළ සමාජ ස්ථරයක සිටි කුඩා දරුවෙක්. ඔහුගේ මව කුලී වැඩ කරලා ජීවත් වුණු කාන්තාවක්. ජීවිතේ බොහොම අපහසුවෙන් ගැට ගසා ගන්නා පවුලක සාමාජිකයෙක් විදිහටයි, ඒරන් ජීවත් වුණේ. ඔහු, පවුලේ සාමාජිකයන් සමඟ පෝලන්තයේ වෝර්සෝ නගරයේ පදිංචියට ගිය පසුව මුහුණ පාන්න වුණු අත්දැකීම්, තවත් කටුකයි. දෙවැනි ලෝක යුද්ධයෙදී යුදෙව්වන්ට, ඉතා ම සාහසික අත්දැකීම්වලට මුහුණ දෙන්න වුණා. දෙවැනි ලෝක යුද පසුබිමේ සමූල ඝාතන පිළිබඳ බොහෝ කතා අපට ඇහිලා තියෙනවා සහ අප කියවලා තියෙනවා. ඒරන් කියන්නෙත් යුදෙව් පවුලක දරුවෙක්. ඒ නිසා ම ඔහුට, අනන්ත අප්‍රමාණ දුක් කම්කටොලුවලට මුහුණ දෙන්න වුණා. යුදෙව්වන්ට ඒ කාලේ හැසිරෙන්න පුළුවන් එක්තරා සීමාවක් තිබුණා. ඒ සීමාවෙන් පිට ගියොත්, වෙඩි තියලා මරලා දානවා. දෙවැනි ලෝක යුද්ධය නිසා ඒරන්ගෙත්, ඔහුගේ පවුලෙත් සියලු බලාපොරොත්තු කඩ වෙනවා. මේ කතාවේ තිබුණු රසය සිංහල පාඨකයාටත් විඳින්නට ඉඩ සලසා දිය යුතුයි කියලා හිතුණු නිසා, මම මේ කෘතිය පරිවර්තනය කරන්න තීරණය කළා.
මෙහිදී ඔබ උපයෝගී කරගත් භාෂා ශෛලිය පිළිබඳ කිව හැක්කේ කුමක්ද?
මම මේ කෘතිය සිංහලට පරිවර්තනය කළේ , සාමාන්‍ය පාඨකයාටත් රසවිඳිය හැකි භාෂා ශෛලියකින්. “ඒරන්ගේ ලෝකය” කෘතිය කුඩා දරුවකුගේ දෘෂ්ටි කෝණයෙන් විකාශනය වන නිසා, මම තෝරාගත්තෙ ඊට උචිත ශෛලියක් සහ බස් වහරක්. එය කට වහරත්, ගත් වහරත් අතරමැදි භාෂා ශෛලියක් විදිහට පෙන්වා දුන්නත් වරදක් නෑ. මේ කෘතිය, වැඩි පාඨක පිරිසකට රසවිඳිය හැකි අන්දමින්, සරලව පරිවර්තනය කිරීමට මා කටයුතු කළා. ඒ වගේම මම මේ කෘතිය පරිවර්තනයේ දී, අක්ෂර වින්‍යාසය පිළිබඳ බොහෝ සෙයින් සැලකිලිමත් වුණා. මේ කෘතියේ මුල් ලේඛකයා ජිම් ෂෙපර්ඩ් නිර්මාණාත්මක රචනය පිළිබඳ කථිකාචාර්යවරයෙක්. ඔහු වෙනස්ම ආකෘතියක් යටතේ, මුල් කෘතිය නිර්මාණාත්මකව රචනා කර තිබෙනවා. මම මුල් කෘතියේ රසය සහ ස්වරූපය හැම විටෙකම රැක ගන්න මහන්සි ගත්තා. බොහෝ දුරට යුදෙව්වන්ගේ ගති සිරිත්, ඇදහිලි, විශ්වාස පිළිබඳ කාලාන්තරයක් තිස්සේ කළ අධ්‍යයනයකින් පසුවයි, මුල් ලේඛකයා ජිම් ෂෙපර්ඩ් මේ කෘතිය රචනා කර තිබෙන්නෙ. ඒ ඔස්සේ අපේ පාඨකයන්ට වෙනස් සංස්කෘතියක් හඳුනා ගන්න පුළුවන්. පරිවර්තන කාර්යයේ දී මුල් කෘතියේ සඳහන් කෑම බීම වැනි අපට නුහුරු දේ ගැන පැහැදිලි රූපයක් මවා ගන්න අවශ්‍ය වූණ අවස්ථාවල, අන්තර්ජාලය ප්‍රයෝජනයට ගන්න සිදු වුණා. මේ වෙනස් සංස්කෘතිය ගැන පැහැදිලි රූපයක් මවා ගන්න අන්තර්ජාලය බෙහෙවින් උපයෝගී වුණු බව කිව යුතුයි. ප්‍රේක්ෂකයාට නිවැරැදි චිත්ත රූපයක් මැවෙන අන්දමින් ලියන්න පුළුවන් වුණේ, ඒ නිසයි.
“ද බුක් ඔෆ් ඒරන්” සම්මානයට පාත්‍ර වූ කෘතියක් ?
ද බුක් ඔෆ් ඒරන් යුදෙව් සාහිත්‍ය වෙනුවෙන් පිරිනැමෙන සම්මාන දෙකකින් සහ තවත් ප්‍රමුඛ පෙළේ සාහිත්‍ය උළෙල දෙකකදී වසරේ හොඳ ම නවකතා ප්‍රබන්ධය ලෙසින් සම්මානයට පාත්‍ර වුණා.
මේ කෘතිය නවකතා ප්‍රබන්ධයක් බව පවසන්නේ කුමක් හේතු නිසාද?
මෙහි ප්‍රධාන චරිතය වන “ඒරන්”, ප්‍රබන්ධ චරිතයක් විදිහටයි ගොඩනැගෙන්නේ. ඒත්, කතාවේ බාගයක් පමණ දිගහැරෙන විට, යානූෂ් කොර්චැක් නම් වයෝවෘද්ධ චරිතයක් මේ කතාවට එකතු වෙනවා. ඔහු අනාථ නිවාසයක් පවත්වාගෙන යන වයස්ගත වෛද්‍යවරයෙක්. යානූෂ් කොර්චැක් ඉතිහාසයේ ජීවමානව සිටි චරිතයක්. සත්‍ය වශයෙන්ම දෙවැනි ලෝක යුද සමයේ අනාථ නිවාසයක් පවත්වාගෙන ගිහින් තිබෙන ඔහු, පෝලන්තයේ විසූ දැවැන්ත චරිතයක් විදිහට හඳුන්වා දෙන්න පුළුවන්. දරුවන්ගේ ලෙඩ රෝග පිළිබඳ ඔහු අතින් පොත් ගණනාවක් ලියැවී තිබෙනවා. යානූෂ් කොර්චැක් වැනි, ළමා අයිති වෙනුවෙන් සටන් වැදුණු මානව හිතවාදියකුගේ සැබෑ චරිතය, මෙහි එන ප්‍රබන්ධ චරිත හා මුසු වෙමින් ගොඩනැගීම, මේ නව කතාවේ සුවිශේෂී තත්ත්වයක්.
ඔබ පරිවර්තන කාර්යයට නැඹුරු වූ ආකාරය පිළිබඳ පැවසුවොත්?
මම ලේඛනයට අත්පොත් තැබුවේ පරිවර්තන කාර්යයෙන්. මගේ පරිවර්තනය වෙනස් ස්වරූපයක එකක්. අවුරුදු 20දි පටන් මම පුවත්පතකට ලිපි මාලාවක් පරිවර්තනය කළා. මා තුළ වැඩි කැමැත්තක් තිබුණේ, සිනමාකරණය පිළිබඳ හැදෑරීමටයි. ඒ නිසා, උසස් සිනමා නිර්මාණ රසවින්දා. සිනමාව ගැන අධ්‍යයනය කළා. ඒ වගේ ම, හොඳ සිනමා නිර්මාණයක් බිහි කරන්නත් මට හීනයක් තිබුණා. සිනමාකරුවන් සහ සිනමා නිර්මාණ ගැන අතට අහුවෙන ඕනෑම කෘතියක් මම කියෙව්වා. ලෝකයේ ශ්‍රේෂ්ඨ චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂකවරු ගැන සඳහන් පොතක්, එක්තරා අවස්ථාවකදී මට කියවන්න ලැබුණා. ඒ ලිපි, සිංහල පාඨකයන්ට රස විඳීම සඳහා පරිවර්තනය කළොත් හොඳයි කියලා මම හිතුවා. විශිෂ්ට සිනමාකරුවන් ගැන ලියවුණු ඒ ලිපි මං පරිවර්තනය කළා. ඒ තමයි මගේ පරිවර්තන හැකියාව උරගා බැලූ පළමු අවස්ථාව. “විසිතුර” පුවත්පතට ඒ ලිපි පෙළ පරිවර්තනය කළේ “ලොවින් එකෙක්” නම් සිරස් තලයක් යටතේයි. ලංකාදීප පුවත්පතේ උපකර්තෘවරයෙක් වශයෙන් රැකියාව ලබා ගැනීමේදීත්, මා තුළ වූ පරිවර්තන හැකියාව බොහෝ සෙයින් උපයෝගී වුණා.
ඔබ ස්වත්‍රන්ත්‍ර නිර්මාණවලට යොමු වුණේ නැද්ද?
මම පරිවර්තන ක්‍රියාවලියේ දිගින් දිගටම නිරතව සිටියත්, කෘතියක් වශයෙන් මුල්ම වරට පරිවර්තනය කළේ ඒරන්ගේ ලෝකයයි. මගේ මුල්ම ස්වතන්ත්‍ර නිර්මාණය චිත්‍රපට තිර නාටකයක්. “සතර දිගන්තය” නමින් මම ලියූ තිර නාටකය, චිත්‍රපටයක් ලෙස තිරගත වුණා. සතිස්චන්ද්‍ර එදිරිසිංහ මහත්මයා තමයි ඒ චිත්‍රපටය අධ්‍යක්ෂණය කළේ. ඒ තිරනාටකය පොතක් විදිහට පළ කළේ, හංස ප්‍රකාශනයක් විදිහටයි. ඒ වන විට චිත්‍රපටයක තිර නාටකයක් කෘතියක් වශයෙන් පළවෙලා තිබුණෙ නෑ. චිත්‍රපටගත කතාවක පොතක් විදිහට පළවුණු මුල් තිර නාටකය විදිහටයි සතර දිගන්තය සැලකෙන්නේ. ඉන් පසුවයි චිත්‍රපටවල තිරනාටක, ග්‍රන්ථ ලෙස පළ කිරීමේ ප්‍රවණතාව ඇති වුණේ. පසුව මම තවත් තිර නාටක දෙකක් රචනා කළා, “මුර මඩුව” සහ “තුන්වෙනි ලෝකය” නමින්. ඒත්, එම තිර පිටපත් චිත්‍රපටගත කිරීමට අවස්ථාව ලැබුණෙ නෑ. පුවත්පත් කලාවේදියකු විදිහට සේවයට එක් වූ පසු, ඒ රාජකාරි කටයුතු සමඟ කාර්යබහුල වුණා. ස්වතන්ත්‍ර නිර්මාණ බිහි කිරීමේ අවස්ථාව මඟහැරුණා.
පරිවර්තන කාර්යය පිළිබඳ ඔබේ අදහස කොයි වගේද?
ඉංග්‍රීසි ටිකක් දන්නවා, සිංහලත් දන්නවා කියලා හිතලා, කෙනකු පරිවර්තනයක් කරන්න යොමු වෙනවා නම්, ඒක සාර්ථකව කරන්න පුළුවන් කටයුත්තක් නෙමෙයි. ඒ වගේම, කුමක් හෝ ග්‍රන්ථයක් පරිවර්තනය කළ යුතු බව සිතා පරිවර්තනයට යොමු වීමත් නිෂ්ඵලයි. මෙය ඉතා ම සැලකිල්ලෙන් කළ යුතු කාර්යයක්. පරිවර්තනයක් හරහා සිදුවන්නේ යම් සංස්කෘතින් දෙකක් අතර පාලමක් තැනීම වගේ කටයුත්තක්. ඒ හේතුව නිසා, පරිවර්තනයක් කරද්දි, හැම විටෙකම භාෂා ඥානය ඉක්මවා ගිය, පුළුල් පරාසයක දැනුම් සම්භාරයක් අවශ්‍ය වෙනවා. වචනාර්ථයෙන් පමණක් පරිවර්තනයක් කිරීමට උත්සාහ කළොත්, ඒක සාර්ථක නෑ.
කාංචනා සිරිවර්ධන
නව අදහස දක්වන්න