අප්‍රේල් 08 වැනිදාට යෙදෙන සිනමාවේදී වසන්ත ඔබේසේකර ගුණ සමරුව වෙනුවෙන් සැකසුණු ලිපියකි.
වසන්ත ඔබේසේකරගේ” වල්මත්වූවෝ, පළඟැටියෝ සහ දඩයම, චිත්‍රපට තුනෙන් ඉදිරිපත් කෙරෙන සමාජ ප්‍රතිවිරෝධය නිසැකයෙන්ම ප්‍රේක්ෂකයා වෙත එළඹෙන්නේ ශෝකාන්තයක් හැටියට බව ආචාර්ය ධර්මසේන පතිරාජයන් කියා ඇත. මේ චිත්‍රපට තුන සිනමාවට එක්කළ වම් ඉවුරේ මහා සිනමාකරුවා වසන්ත ඔබේසේකර බව බොහෝ චිත්‍රපට විචාරකයන්ගේ මතයයි.
70 දශකයේ බම්බලපිටියේ ලෝරිස් පාරේ අංක 15 දරන නිවස කලාකරුවන්ගේ වාසභවනක්ව පැවතුණි. එය වරෙක ලංකාවේ රංගන ශිල්ප ශිල්පිනියන්, අධ්‍යක්ෂවරුන්, සංගීතඥයන්ගේ කලා තක්සලාවකි. ඔවුහු වාද විවාද කරති. වරෙක සණ්ඩු කරති. මිතුරු වෙති. මෙහි ඇති නිවාස දෙකකම අන්ත දෙකක පරිණත විද්වතුන් දෙදෙනෙක් පදිංචිව සිටියහ. එක් අයෙක් අපේ කතානායක වසන්ත ඔබේසේකරය. ඔහු මෙරට සිටි අග්‍රගණ්‍ය චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂවරයෙකි. අනිත් චරිතය වසන්තගේ වැඩිමහල් සොයුරා වූ ජාත්‍යන්තර විද්වතකු ලෙස සම්භාවනාවට පත් ලෝකයේ වෙසෙන ශ්‍රේෂ්ඨ මානව හා සමාජ විද්‍යාඥයකු ලෙස ප්‍රකට මහාචාර්ය ගණනාථ ඔබේසේකරය. සිනමාවට සම්බන්ධ කලාකරුවන්, වසන්ත සොයා එන අතර ගණනාථ සොයා එන්නේ සමාජ විද්‍යාඥයන්, පර්යේෂකයන්, කඩඉම් පොත්, පුස්තකාල පොත්, දුර්ලභ සාහිත්‍ය කෘති එකතු කරන විද්වතුන්ය.
කුඩා කල සිටම වසන්ත ඔබේසේකර සිනමාවට ඇලුම් කළ අතර තම සහෝදර ගණනාථ පනහ දශකයේ සිංහල චිත්‍රපට ගැන නිර්දය විචාර එකල තිබූ ශාස්ත්‍රීය සඟරාව වූ “සංස්කෘති”ය සඳහා ලිව්වේය.
වසන්ත ඔබේසේකර යනු පුවත්පත් කලාවේදියෙකි. පසුව සහාය චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂවරයෙකි. සම තිරනාටක රචකයෙකි. පසුව චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂවරයෙක් හා තිරනාටක රචකයෙකි. ඔහු අධ්‍යක්ෂණය කළ වෘතාන්ත චිත්‍රපට 13න් වඩාත් විචාරක අවධානයට ලක් වූයේ “වල්මත් වූවෝ, පළගැටියෝ, දඩයම, කැඩපතක ඡායා” යන චිත්‍රපටයි.
වසන්ත ඔබේසේකර උපත ලැබුවේ 1937 දෙසැම්බර් 29 වැනිදා මතුගම, මීගම දර්ගා නගරයේ වෙද නිවසකය. ඔහුගේ පියා වූයේ කොළඹ දේශීය වෛද්‍ය විද්‍යාලයේ කථිකාචාර්යවරයකුව සිටි දොන් ඩේවිඩ් ඔබේසේකර නම් වූ සිංහල වෛද්‍යවරයාය. ඔහු අනගාරික ධර්මපාලතුමාගේ අනුගාමිකයකු විය. ඒ නිසා “දොන් ඩේවිඩ්” නාමය අතහැර ඩී.ඩී. ඔබේසේකර නමින් වෛද්‍ය ග්‍රන්ථකරණයේ යෙදී ඇත. ඔහු ලියූ වෛද්‍ය පොත්පත් අතරින් 1966 ලියා පළ කළ “අවිනිශ්චිත ඖෂධ” සිංහල වෛද්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ වඩාත් කැපී පෙනෙයි. වරක් මම වසන්ත හමු වූ අවස්ථාවක තම පියා ගැන මෙසේ පැවැසීය.
“මගේ පියා වෛද්‍ය අංශයෙන් පර්යේෂණ කළ අයෙක්. 1954 වසරේ තාත්තා ස්වදේශීය වෛද්‍ය විද්‍යාලයෙන් විශ්‍රාම ගැනීම නිමිති කොට ඒ වෙනුවෙන් ශිෂ්‍යයන් සංවිධානය කළ උත්සවයේදී ඉතා උසස් වර්ගයේ පාකර් පෑනක් පිළිගන්වා කියා සිටියේ මේ පෑනෙන් “වන ඖෂධ ද්‍රව්‍ය” ගැන පොතක් ලියන ලෙසයි. තාත්තා “රස ශාස්ත්‍ර” හා “අවිනිශ්චිත ඖෂධ” නමින් පොත් දෙකක් ලිව්වා.
මගේ අයියා අමෙරිකාවේ නිව් ජර්සිහි ප්‍රින්ස්ටන් විශ්වවිද්‍යාලයේ මානව විද්‍යාව පිළිබඳ මහාචාර්යවරයෙක් ලෙස කටයුතු කරනවා. ඊට පෙර ලංකා විශ්වවිද්‍යාලයේත් අමෙරිකාවේ වොෂින්ටන් විශ්වවිද්‍යාලයේත් සැන්ට් ඩියෝගු විශ්වවිද්‍යාලයේත් මහාචාර්යවරයෙක්ව සිටිය අයියා චිත්‍රපට ගැන විශේෂ උනන්දුවක් දැක්වුවා. එකල තිබූ 50 දශකයේ තිරගත වූ සිංහල චිත්‍රපට නිර්දය ලෙස විචාරය කළා. ඔහු හැමවිටම හරවත් සිනමාවක් ප්‍රාර්ථනා කළා. ඒ නිසාම හරවත් සිනමාවක් වෙනුවෙන් සිනමා කෘතියක් කවදා හරි කරන්න මට සිතුණා.
වසන්ත මූලික අධ්‍යාපනය ලැබුවේ මීගොඩ දර්ගා නගරයේ වළගෙදර මහා විද්‍යාලයෙනි. මතුගම මධ්‍ය විද්‍යාලයෙන් ද්විතීය අධ්‍යාපනය හැදෑරු ඔහු උසස් අධ්‍යාපනය මහරගම විද්‍යාකර විද්‍යාලයෙන් ලබා පේරාදෙණිය ලංකා විශ්වවිද්‍යාලයට තේරී ඉංග්‍රීසි, ඉතිහාසය, සිංහල විෂයයන්ගෙන් උපාධිය ලැබුවේය. විශ්වවිද්‍යාලයේදී වසන්ත, සිනමාව පැත්තට ඍජුවම යොමු කර ඇත්තේ මහාචාර්ය සිරි ගුණසිංහ විසිනි.
“වසන්ත මට චිත්‍රපටයක් කරන්න අවස්ථාව ලැබිලා තියෙනවා. ගුණසේන ගලප්පත්තිගේ “මූදු පුත්තු” නාට්‍ය ආශ්‍රයෙන් චිත්‍රපටයක් කරමු කියලා ඩොක්ටර් ලීනස් දිසානායකගෙන් යෝජනාවක් ආවා. වසන්ත මට උදව් කරන්න ඕනෑ” කියලා.
“ගලාගේ (ගලප්පත්තිගේ) මූදුපුත්තු තුළින් නම් හොඳ තිරනාටකයක් කරන්න පුළුවන්” වසන්ත කීවේය. මේ කාලයේ මහාචාර්ය සිරි (සිරි ගුණසිංහ) අමෙරිකාවේ කැලිෆෝනියා විශ්වවිද්‍යාලයේ සිනමාකරණය හැදෑරු අතර වසන්ත මේ කාලයේ සිනමා මාධ්‍යය ගැන ලියවුණු පොතපතත් උසස් විදේශ සිනමා කෘතිත් කියවා තිබුණි. කෙසේ වෙතත් ගුණසේන ගලප්පත්ති හා මහාචාර්යවරයා අතර වූ මතභේද නිසා මූදු පුත්තු සිනමාවට නැගීම නතර විය. ඒ වෙනුවට මහාචාර්ය සිරිගේ විකල්පයක් ලෙස “සත් සමුදුර” චිත්‍රපටයේ තිර නාටකය වසන්ත සමඟ එක්ව රචනා කළේය.
සිංහල සිනමාවේ ධීවර පසුබිමක් සහිත තේමාවක රළු ධීවරයන් නැති පවුල් ජීවිතය, අව්‍යාජ හා සියුම් ලෙස නිරූපණය කළ චිත්‍රපටයක් ලෙස “සත් සමුදුර” විචාරකයෝ අගය කළහ. තරු සංකල්පය බැහැර කළ මේ චිත්‍රපටය මහාචාර්ය සිරි ගුණසිංහ අධ්‍යක්ෂණය කළ අතර එහි සහය අධ්‍යක්ෂ වූයේ වසන්තය. මහාචාර්ය සිරි හා වසන්ත සම තිරනාටක රචකයෝ වූහ. ශිෂ්‍යත්වයක් ලැබ ප්‍රංශයට ගොස් වසන්ත සිනමාව ඉගෙන ගත්තේ ඉන්පසුවය. විශ්වවිද්‍යාල උපාධිය ලැබූ වසන්ත, පුවත්පත් කලාවේදියකු ලෙස 1962 වසරේ ඩේලි නිව්ස් පත්‍රයට එක් විය. ඔහු වඩාත් විශේෂතා දක්වා ඇත්තේ සුප්‍රකට මිනීමැරුම් ගැන තොරතුරු සෙවීමටය. ලේක්හවුසියට බැඳී ඩේලි නිව්ස් පුවත්පතේ උප කර්තෘවරයකු ලෙස සිටි කාලයේත් වසන්ත සිනමාවට තිබූ ආශාව අත හැරියේ නැත. කවදා හෝ චිත්‍රපටයක් අධ්‍යක්ෂණය කිරීමට නොතිත් ආශාවෙන් සිටියේය. ඔහුගේ ආශාව මුදුන්පත් කර ගැනීමට උපකාර කර ඇත්තේ දොස්තර ලීනස් දිසානායක, ඔහුගේ පුත් ලාල් දිසානායක හා සිරිල් වික්‍රමගේය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස 1970 වසරේ ඔහුගේ මුල්ම චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂණය වූ “වෙස්ගත්තෝ” බිහි විය. සිරෙන් පැන යන දාමරිකයන් තිදෙනෙකු වටා ගෙතී ඇති මේ චිත්‍රපටයේ ඉහළ සමාජයට නැඟ ගැනීමට දරන උත්සාහයත් ඔවුන් ටයිකෝට් ඇඳ සමාජයට වැදගතුන් ලෙස පෙන්වීමට ගන්නා හාස්‍යජනක සිද්ධීන් මේ චිත්‍රපටයේ තේමාව කර ගනී. 1976දී “වල්මත්වූවෝ”, 1977දී “දියමන්ති” අධ්‍යක්ෂණය කළ වසන්ත විචාරක ප්‍රසාදය දිනා ගත්තේ 1979 “පළගැටියෝ” චිත්‍රපටයෙනි.
ලේක්හවුසියේ වසන්ත හා මා අතර තිබූ සමීප සම්බන්ධය නිසා ඔහු තමා සැලසුම් කර තිබූ අලුත්ම චිත්‍රපටය ගැන කැන්ටිමේ තේ බොන අතරවාරයේ විස්තර කළේය. කලකට පෙර කඩුගන්නාවේදී අභිරහස් ලෙස මරා දැමූ රාණි නම් තරුණියගේ මිනීමැරුම ගැන වසන්ත ආසක්තව සිටියේය.
මේ කතාව අප අතර ඇතිවුණේ 1973 පමණය. වසන්ත තොරතුරු හඹා ගොස් තිරනාටකය ලියන්නට ඇත. “පළඟැටියෝ” තිරනාටකය වසන්ත රචනා කළේ ඉන්පසුවය.
වසන්ත වෘතාන්ත චිත්‍රපට 13ක් නිර්මාණය කළේය. “දඩයම”, “කැඩපතක ඡායා”, “මාරුතය”, “දොරකඩ මාරාව”, “තීර්ථ යාත්‍රා”, “සලෙළු වරම”, “අසනි වර්ෂා”, “සෙව්වන්දි”, “ආගන්තුකයා” ඔහුගේ සෙසු චිත්‍රපටය. මේ අතරින් “දඩයම” සම්මාන රැසක් දිනූ වසන්තගේ හොඳම චිත්‍රපටය විය. ඒ සඳහා ඔහු කොතරම් මහන්සි වූයේ දැයි වචනයෙන් විස්තර කළ නොහැකිය.
මෙරට බිහි වූ ප්‍රමුඛ පෙළේ සිනමාකරුවකු වූ වසන්ත ඔබේසේකර වම් ඉවුරේ කණ්ඩායමේ සිනමාකරුවකු ලෙස චිත්‍රපට විචාරක රත්න විභූෂණ විසින් මුල්වරට හඳුන්වා දෙනු ලැබීය. ඈෂ්ලි විසින් සංස්කරණය කළ “සිනෙසින්” සිනමා සඟරාවේ වසන්ත අගනා කලාපයක් 1993දී පළ කර තිබුණි. වසන්ත ගැන ඉතා අපූරු විග්‍රහයක් කළ එකම ග්‍රන්ථය වූ “වසන්ත සිරිත” ලියා ඇත්තේ විචාරක තුසිත ජයසුන්දර විසිනි.
වසන්ත අපූර්ව පුද්ගලයෙකි. ඔහු සිනමාව ගැන බොහෝ ඇසූ පිරූ තැන් ඇති විද්වතෙකි. ඔහු ඉතා කාරුණික, ගුණයහපත් කාටත් උදව් කළ චරිතයක් බව රංජනී ඔබේසේකර (මහාචාර්ය ගණනාථ ඔබේසේකරගේ බිරිය ප්‍රකට ඉංග්‍රීසි නාට්‍ය නිෂ්පාදිකාවකි. විචාර ග්‍රන්ථ ලියූ ලේඛිකාවකි.) පැවැසුවාය. වැඩිදුරටත් ඇය මෙසේ ද කීවාය.
“වසන්තගේ ජීවිතයම සිනමාවයි. ඔහු සල්ලි, ඉඩකඩම්වලට වඩා සිනමාවට ආදරය කළා. චිත්‍රපට කලාව ඉගෙන ගන්න ප්‍රංශයට යන වේලාවේත් චිත්‍රපට හදන්න අවශ්‍ය තැන්වලදී තමාට අයත් මීගම, දර්ගා නගරයේ ඉඩකඩම් විකුණූ අයුරු මට මතකයි. වසන්තගේ ලොකු අයියා ගණනාථ මගේ සැමියා පේරාදෙණියේ පදිංචි වෙලා ඉන්නේ. ගණනාථ ඇරුණුකොට රෝහිණී නම් අක්කා කෙනෙක් ද තව බාල නංගි කෙනෙක් ද ඉන්නවා. ඇය අනුෂියා ඔබේසේකර, මතුගම අධිකාරි විද්‍යාලයේ ගුරුවරියක් හැටියට ඉඳලා විශ්‍රාම ගත්තා.” රංජිනී මහත්මිය පැවැසුවාය.
විවෘතව කතා කරන ඍජු ගතිගුණ ඇති වසන්ත විවාහ වූයේ ස්වර්ණා ද රොසයිරෝ සමගය. “ඉකෙබානා” මල් කලාව ඇතැඹුලක් සේ දැන සිටි ස්වර්ණා ප්‍රදර්ශන රැසක් පැවැත්වූවාය. ඕ ඉතා කාරුණික, ගුණයහපත්, බිරියක් මවක් වූවාය. වසන්ත හා ස්වර්ණා යුවළට අසංග ඔබේසේකර නම් පුතෙක් ද කනිෂ්කා ඔබේසේකර නම් දියණියක් ද සිටිති. වසන්ත ගැන මේ තොරතුරු අපට පැවැසුවේ බිරියගේ සොයුරිය මහේෂි ගීගනගේ මහත්මියයි.
