මාධ්‍ය ආවරණය ඡන්දදායක සංජානනයට බලපෑම් කිරීමේදී තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. ආර්ථික විෂමතා ආමන්ත්‍රණය කිරීම සඳහා තම කැපවීම සන්නිවේදනය කිරීම සඳහා මාධ්‍ය නාළිකා ඵලදායී ලෙස භාවිත කරන අපේක්ෂකයින්ට ඔවුන්ගේ විරුද්ධවාදීන්ට වඩා සැලකිය යුතු වාසියක් ලබා ගත හැකිය.
පසුගිය දශක කිහිපයේදී ක්‍රියාත්මක කරන ලද ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති ජාතියේ මූල්‍ය පරිසරය හැඩගස්වා ඇතිවා පමණක් නොව මැතිවරණ දේශපාලනයේ ගතිකත්වය ද මූලික වශයෙන් වෙනස් කර ඇත. ඉහළ යන අසමානතාව, පුළුල්ව පැතිරුණු අතෘප්තිය සහ විවිධ කප්පාදු පිළිවෙත්හි ප්‍රතිවිපාක සමඟ පොරබදමින් සිටින මහජනතාවගේ පසුබිමක් සමඟ, සාම්ප්‍රදායික ප්‍රචාරක උපායමාර්ග තවදුරටත් ප්‍රමාණවත් නොවන බව අපේක්ෂකයින්ට පෙන්වා දී තිබේ. එහිදී නව ලිබරල්වාදයේ වෙ‍ෙළඳපළ මත පදනම් වූ දෘෂ්ටිවාදයන්ගේ බලපෑම මැතිවරණ ප්‍රචාරණය ඉහළ අවදානමක් ඇති කරළියක් බවට පරිවර්තනය කරයි. එහිදී ප්‍රතිරූපය වෙළඳ නාමකරණය සහ මාධ්‍ය සංදර්ශන බොහෝ විට සාරභූත ප්‍රතිපත්ති විවාදයන්ට වඩා වැඩි අවධානයක් ඇති කර තිබේ. තරගකාරීත්වය සහ පරිභෝජනවාදය පිළිබඳ පුළුල් නව ලිබරල් අවධාරණය පිළිබිඹු කරමින් අර්ථාන්විත සහ යථාර්ථවාදි නියැළීමට වඩා ඡන්දදායකයින්ගේ ආයාචනයට ප්‍රමුඛත්වය දෙන උපාය මාර්ග අපේක්ෂකයින් වැඩි වැඩියෙන් අනුගමනය කරමින් සිටියි නව ලිබරල් ප්‍රතිසංස්කරණ
ඓතිහාසික වශයෙන්, ශ්‍රී ලංකාවේ නව ලිබරල් ප්‍රතිසංස්කරණ ආරම්භ වූයේ 1970 ගණන්වල අගභාගයේදී ආර්ථික වර්ධනය උත්තේජනය කිරීම අරමුණු කරගත් වෙළඳ සහ ආයෝජන ප්‍රතිපත්ති ලිහිල් කිරීමත් සමඟය. කෙසේ වෙතත්, මෙම ප්‍රතිසංස්කරණ බොහෝ විට සමාජ සුබසාධනයට වඩා වෙළඳපළ කාර්යක්ෂමතාවට ප්‍රමුඛත්වය දුන් බැවින් අසමානතාව සහ සමාජ අතෘප්තිය වැඩි වීමට හේතු විය. එවැනි ප්‍රතිපත්තිවල ප්‍රතිවිපාක වශයෙන් විරැකියා අනුපාත ඉහළ යාම, උද්ධමන පීඩනය සහ නාගරික සහ ග්‍රාමීය ජනගහනය අතර අසමානතාව ඉහළ යාම හේතුකරගෙන පුරවැසියන් වැඩි වැඩියෙන් සාම්ප්‍රදායික පක්ෂ දේශපාලනයට විකල්ප සොයන විට මෙම ආර්ථික පසුබිම දේශපාලනයේ දැක්ම සඳහා සාරවත් බිමක් නිර්මාණය කර දී තිබේ.
වෙනස් වන ඡන්ද
මෙම පරිසරයේදී, ආර්ථික යුක්තිය සහ සමාජ සමානාත්මතාවය පිළිබඳ ගැටලුවලට වඩාත් ගැළපෙන ලෙස ඡන්දදායකයින්ගේ වෙනස්වන ප්‍රමුඛතා පිළිබිඹු කිරීමට මැතිවරණ ව්‍යාපාර පරිණාමය වී ඇත. එහිදී නව ලිබරල්වාදයේ අහිතකර බලපෑම් ඍජුවම ආමන්ත්‍රණය කිරීමට අපේක්ෂකයින්ට බල කර තිබේ. ඔවුන් මූල්‍ය අස්ථාවරත්වය සමඟ පොරබදමින් සිටින ඡන්දදායකයින් සමඟ සම්බන්ධ විය හැකි ආර්ථික ප්‍රකෘතිය සඳහා පැහැදිලි සැලසුම් ප්‍රකාශ කළ යුතුව ඇත. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, සමාජ ආරක්ෂණ, රැකියා උත්පාදන මුලපිරීම්, සෞඛ්‍ය සේවා සහ අධ්‍යාපනය වැනි ප්‍රධාන අංශවල පිළිබඳව වන පොරොන්දු අනුව සැකසූ ප්‍රචාරක පණිවිඩ වෙත ප්‍රමුඛත්වය ලබා දීමට සිදුව ඇත. එහිදී අපේක්ෂකයින්ගේ වේදිකා වටා පණිවිඩ සැකසීමට සහ නව ලිබරල් ප්‍රතිපත්තිවලට අදාළ මහජන දුක්ගැනවිලි ඉස්මතු කිරීමට ඇති හැකියාව සමගින්, ප්‍රචාරණය වඩා උපායශීලීව යෙදවීමට අපේෂකයෝ කටයුතු කරති.
ප්‍රචාරක ක්‍රම
නව ලිබරල්වාදය ධනය හා බලය සංකේන්ද්‍රණය වීමට හේතු විය හැකි නියාමන සහ පෞද්ගලීකරණයේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රවර්ධනය කරයි. මෙම බලගතු ආයතන දේශපාලන ව්‍යාපාරවලට නිතර දායක වන්නේ ඔවුන් සහය දක්වන අපේක්ෂකයින් නව ලිබරල් අරමුණු සමඟ පෙළගැසෙන ප්‍රතිපත්ති වෙනුවෙන් පෙනී සිටිනු ඇතැයි අපේක්ෂාවෙනි. එබැවින් අධික මූල්‍යමය දායකත්වයක් සිය ප්‍රචාරණ කටයුතු සඳහා ලබා දීමට මෙම පරිත්‍යාගශීලීන් පසුබට නොවන අතර, එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් බොහෝ විට ව්‍යාපාර සඳහා බදු අඩු කිරීම් ප්‍රවර්ධනය කිරීම, විවිධ අංශ හරහා නියාමනය වැඩි කිරීම සහ රජය සතු ව්‍යවසාය පෞද්ගලීකරණය කිරීමේ උත්සාහ ක්‍රියාත්මක කිරීමට සිදු වනු ඇත. 2010 වසරේදී අමෙරිකාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීන්දුවකින් පසුව ප්‍රචාරක මූල්‍යකරණයේ භූ දර්ශනය සැලකිය යුතු ලෙස පරිවර්තනය කළේය. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් ධනවත් පරිත්‍යාගශීලීන් සහ ආයතනික අවශ්‍යතා ඔවුන්ගේ මූල්‍ය දායකත්වය මඟින් මැතිවරණවලට බලපෑම් කිරීමේ සැලකිය යුතු බලයක් ලබා ගත්හ. 2020 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණයේදී, විවිධ අපේක්ෂකයින්ට සහාය දක්වන Super PACs විසින් ඩොලර් බිලියන 1කට වඩා වියදම් කර ඇති බව වාර්තා විය. දේශපාලනයට මුදල් ගලා ඒම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රියාවලීන්ගේ ඛාදනයට හේතු වුවද වර්තමානයේ එය ප්‍රතික්ෂේප කළ නොහැකි ව්‍යාපාරයක් දක්වා වර්ධනය වී තිබේ. මැතිවරණ අරමුදල් පාලනය කරන ලිහිල් රෙගුලාසි හේතුවෙන් දේශපාලන පක්ෂ වැඩි වැඩියෙන් ආයතනික පරිත්‍යාග මත රඳා පවතින ඉන්දියාවේ මැතිවරණ ප්‍රචාරක මූල්‍යකරණයට නව ලිබරල් ප්‍රතිසංස්කරණ ද බලපා ඇත. මෙම ප්‍රවණතාවය දූෂණය සහ ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනය කෙරෙහි ව්‍යාපාරික අවශ්‍යතා දැඩිව බලපෑම් කිරීමට හේතු වී තිබේ.
මාධ්‍ය හිමිකාරිත්වය
මාධ්‍ය ආවරණය ඡන්දදායක සංජානනයට බලපෑම් කිරීමේදී තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. ආර්ථික විෂමතා ආමන්ත්‍රණය කිරීම සඳහා තම කැපවීම සන්නිවේදනය කිරීම සඳහා මාධ්‍ය නාළිකා ඵලදායී ලෙස භාවිත කරන අපේක්ෂකයින්ට ඔවුන්ගේ විරුද්ධවාදීන්ට වඩා සැලකිය යුතු වාසියක් ලබා ගත හැකිය. නව ලිබරල් මූලධර්ම යටතේ, මාධ්‍ය ආයතන විශාල සමාගම්වලට හෝ දේශපාලන ප්‍රතිඵල කෙරෙහි කැමැත්තක් ඇති බලගතු පුද්ගලයන්ට හිමි වේ. මෙයින් අදහස් වන්නේ මහජනතාවට බෙදාහරින තොරතුරු මොනවාද යන්න පිළිබඳව කුඩා හිමිකරුවන් සංඛ්‍යාවක් සැලකිය යුතු බලපෑමක් ඇති කරන බවයි. මෙම අයිතිකරුවන්ට බොහෝ විට ඔවුන්ගේම දේශපාලන සම්බන්ධතා හෝ ආර්ථික අවශ්‍යතා ඇති බැවින්, මෙම මාධ්‍ය ආයතන විසින් නිෂ්පාදනය කරන අන්තර්ගත එම පක්ෂග්‍රාහීත්වය පිළිබිඹු කිරීම වැළැක්විය නොහැකිය. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් ඡන්දදායකයින් වෙත ඉදිරිපත් කරන ලද පණිවිඩ පුළුල් පරාසයක දෘෂ්ටි කෝණයන්ගෙන් සමන්විත නොවිය හැකි නමුත් ඒ වෙනුවට මූලික වශයෙන් පාලනය කරන අයගේ අවශ්‍යතා සපුරාලයි. නව ලිබරල්වාදය යටතේ මාධ්‍ය හිමිකාරීත්වය සහ අන්තර්ගත පාලනය ප්‍රකාශ වන ආකාරය 2016 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණයේදී නිරීක්ෂණය කළ හැකි උදාහරණයකි. Comcast (NBCUniversal අයිති), Disney (ABC අයිති) සහ (News Corp (Fox News අයිති) වැනි ප්‍රධාන මාධ්‍ය සංස්ථා අපේක්ෂකයින් වටා ඇති ආඛ්‍යාන හැඩගැස්වීමේදී ප්‍රධාන භූමිකාවන් ඉටු කළේය. ෆෙඩරල් සන්නිවේදන කොමිෂන් සභාවේ (FCC) වාර්තාවකට අනුව, 2016 වන විට එක්සත් ජනපද මාධ්‍ය භූ දර්ශනයෙන් 90% කට වඩා පාලනය කර ඇත්තේ සමාගම් හයක් පමණි. බ්‍රසීලයේ 2018 ජනාධිපතිවරණයේදී, Jair Bolsonaro වැනි අපේක්ෂකයින් වටා පණිවිඩ සැකසීමේදී මාධ්‍ය සමූහ ව්‍යාපාර තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කළේය. ප්‍රධාන මාධ්‍ය ආයතනවලින් ඔහුට ලැබුණු පුළුල් ආවරණය ඔහුගේ ප්‍රතිපත්ති සහ ප්‍රකාශ වටා ඇති මතභේද තිබියදීත් ඔහුගේ ජනප්‍රියත්වය ඉහළ යාමට දායක විය. එබැවින් ලාභය උපරිම කිරීම සඳහා වන නව ලිබරල්වාදී අවධාරණය බොහෝ විට මාධ්‍ය ආයතන විසින් හරවත් දේශපාලන කතිකාවන්ට වඩා නරඹන්නන් ආකර්ෂණය කර ගන්නා සංවේදී කතාවලට ප්‍රමුඛත්වය දීමට හේතු වී තිබේ.
පුද්ගලික සමාගම්
දේශපාලන පක්ෂ මැතිවරණ ප්‍රචාරණය සිදු කිරීම සඳහා විශාල සමාගම් වෙත ලබා දීමේ ප්‍රවණතාවක් ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන මැතිවරණ ප්‍රචාරණයේදී වර්ධනය වෙමින් පවතින ප්‍රවණතාවකි. පෞද්ගලීකරණය සහ වෙළඳපොළ මත පදනම් වූ ප්‍රවේශ ආධිපත්‍යය දරන නව ලිබරල් මූලධර්ම යටතේ, දේශපාලන ව්‍යාපාර වෙළඳ ප්‍රචාරණය, දත්ත විශ්ලේෂණ සහ ඡන්දදායකයින් ආකර්ෂණය කර ගැනීම සඳහා පුද්ගලික සමාගම්වල විශේෂඥභාවය මත වැඩි වැඩියෙන් රඳා පවතින ආකාරයක් නිරීක්ෂණය කළ හැකිය. මැතිවරණ ව්‍යාපාරවලට සිදුවීම් කළමනාකරණ ආයතන ඒකාබද්ධ කිරීම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රියාවලියකදී පවා වෙළඳපළ මූලධර්ම ආධිපත්‍යය දරන පුළුල් නව ලිබරල් ප්‍රවණතා පිළිබිඹු කරන්නකි. මෙම නියෝජිතායතන විසින් දේශපාලන රැලි සිට අරමුදල් රැස්කරන්නන් සහ ප්‍රවර්ධන ක්‍රියාකාරකම් දක්වා වන සිදුවීම් සංවිධානය කිරීමට විශේෂත්වයක් දක්වයි. ඔවුන්ගේ ප්‍රවීණත්වය දේශපාලන අපේක්ෂකයින්ට ඔවුන්ගේ පණිවිඩ ඡන්දදායකයින්ට ඵලදායී ලෙස සන්නිවේදනය කිරීමට සහ සහභාගීත්වය දිරිමත් කරන ආකර්ෂණීය වාතාවරණයක් නිර්මාණය කිරීමට ඉඩ සලසයි. නව ලිබරල්වාදය යටතේ ව්‍යාපාර අතර, පමණක් නොව දේශපාලන ආයතන අතර ද දැඩි තරගයක් පවතින බැවින් අපේක්ෂකයින් බොහෝ විට ඡන්දදායකයින් සමඟ සම්බන්ධ වන අමතක නොවන අත්දැකීම් නිර්මාණය කිරීමට මෙම ආයතනයන්හි සහාය ලබා ගනියි. බැරැක් ඔබාමාගේ 2008 ව්‍යාපාරයේදී විශාල ජනකායක් ඇදී එන රැලි සංවිධානය කිරීමට සිද්ධි කළමනාකරණ ආයතන පුළුල් ලෙස යොදා ගත්තේය. ඔහුගේ අපේක්ෂකත්වය වටා ප්‍රජාව පිළිබඳ හැඟීමක් ඇති කිරීමේදී තරුණ ඡන්දදායකයින් බලමුලු ගැන්වීමේදී ප්‍රධාන විය. ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ ප්‍රචාරණය ඔහුගේ ජනතාවාදී පණිවිඩයට හිතකර පරිසරයක් නිර්මාණය කරන ලද්දේ මෙම ආයතන විසිනි.
බොහෝ විට බිම් මට්ටමේ බලමුලු ගැන්වීම, ගෙයින් ගෙට කැන්වසින් කිරීම සහ ප්‍රජා රැස්වීම් මත රඳා පැවති සාම්ප්‍රදායික ප්‍රචාරක ක්‍රම, මෙම ආයතන විසින් ගෙන එන වෘත්තීයකරණය සහ වාණිජකරණය හේතුවෙන් අභියෝග සහ පරිවර්තනයන්ට මුහුණ දී ඇත. සාම්ප්‍රදායිකව, ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන ප්‍රචාරණ ප්‍රාදේශීය වශයෙන් සම්බන්ධ වූ අතර එහිදී අපේක්ෂකයින් ප්‍රජා රැස්වීම් සහ රැස්වීම් හරහා ඡන්දදායකයින් සමඟ පුද්ගලිකව අන්තර් ක්‍රියා කරනු ලැබීය. කෙසේ වෙතත් සිදුවීම් කළමනාකරණ ආයතන පැමිණීමත් සමඟ වඩාත් ව්‍යුහගත සහ වෘත්තීයමය වශයෙන් ප්‍රචාරණය කළමනාකරණය කරයි. මෙම ආයතනවල මැදිහත්වීම ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන ප්‍රචාරණය වාණිජකරණයට හේතු වී ඇත. මෙම වාණිජකරණය දේශපාලන පණිවිඩවල සත්‍යතාව පිළිබඳ අවිශ්වාසය මතු කරනු ලබන්නේ අපේක්ෂකයින් සාරභූත ප්‍රතිපත්ති සාකච්ඡාවලට වඩා සංදර්ශනවලට ප්‍රමුඛත්වය දී ඇති බැවිනි. එබැවින්, මෙම ව්‍යාපාර මගින් අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට වඩා වාණිජකරණය වීම සහ බිම් මට්ටමේ යථාර්ථයන්ගෙන් විසන්ධි වූවක් ලෙස ක්‍රියා කරන විට ඡන්දදායකයින් අතර අවිශ්වාසය ඇති කිරීමට ද හේතු විය හැකිය.
