අපවත් වී වදාළ වැලිහේනේ සාරානන්ද නාහිමියන්ගේ ආදාහන පූජෝත්සවය අද (06) පැවැත්වේ. මේ උන් වහන්සේ පිළිබඳ ගුණානුස්මරණ ලිපියකි.
පල්ලාවෙල කීර්ති ශ්‍රී තේජෝවරාරාම රාජමහා විහාරාධිපති ශාස්ත්‍රවේදී වැලිහේනේ සාරානන්ද ස්වාමීන්ද්‍රයන් වහන්සේ “කීර්ති ශ්‍රී තේජෝවර සිරිනිවාසාභිධාන” ගෞරව නාම සම්මුතිය සහිතව මාතර කන්දබඩපත්තුවේ ප්‍රධාන සංඝ නායක පදවිය දරමින් විශාල ශාසනික මෙහෙයක යෙදෙමින් වැඩසිටියදී අපවත් වීම ශාසනික වශයෙන් සිදු වූ මහත් පාඩුවකි. ඒ පිළිබඳ අපගේ බලවත් සංවේගය පළමුවෙන්ම පළ කරනු කැමැත්තෙමු.
හක්මණ මැතිවරණ කොට්ඨාසයෙහි මුලටියන ප්‍රාදේශීය ලේකම් බලප්‍රදේශයට අයත් කීර්ති ශ්‍රී තේජෝවරාරාම රාජමහා විහාරස්ථානයෙහි සෞභාග්‍යවත් කාලයක් ලෙස කීර්ති ශ්‍රී ධම්මදස්සි කැටියපේ සංඝානන්ද නාහිමියන්ගේ පාලන සමය පිළිබඳ සඳහන් කළ හැකිය. ඉන් අනතුරුව කීර්ති ශ්‍රී සංඝානන්ද, රන්සෑගොඩ සරණතිස්ස නාහිමියන් පිළිබඳ සඳහන් කළ යුතු වන්නේ මෙම සම්භාවනීය ස්ථානයෙහි ශ්‍රී සංඝානන්ද නමින් පිරිවෙනක් ආරම්භ කිරීම පිළිබඳවය. එහි පරිවේණාධිපති හිමිවරුන් ලෙස කටයුතු කළ මාලිම්බඩ චන්දරතන, පල්ලාවෙල ධම්මාවාස යන හිමිවරුන් සහ අපවත් වී වදාළ කළුගල පුරාණ විහාරාධිපතිව වැඩසිටි දෙයියන්දර ඉන්දසාර හිමියන් ද එහි ආචාර්යවරයන් වහන්සේ නමක් වූ බව අපේ මතකයෙහි රැඳී ඇත. එදා එම පිරිවෙනින් මූලික අධ්‍යාපනය ලබන ලද අය වශයෙන් අපත් දෙණගම සාරානන්ද, දෙණගම ඤාණින්ද, අතපත්තු කන්දේ ධම්මරතන යන හිමිවරු වර්තමානයෙහි බොහෝ ශාසනික සේවාවන්හි නිරතව ක්‍රියාකරන සජීවී භික්ෂූන් පිරිසක් වේ. පල්ලාවෙල කීර්ති ශ්‍රී තේජෝවරාරාම රාජමහා විහාරයෙහි පැවැති සෞභාග්‍යවත් කාලසීමාව නොසිතූ ලෙස බිඳ වැටීමෙන් පසු උදා වූ පරිහානි දායක තත්ත්වයෙන් මුදා ගැනීම සඳහා මහත් මෙහෙයක් සිදු කළ මහතෙරුන් වහන්සේ නමක ලෙස අපවත් වී වදාළ කීර්ති ශ්‍රී තේජෝවර විචිත්‍රභාණි පල්ලාවෙල සිරිනිවාස නාහිමියන් වහන්සේ පිළිබඳ සඳහන් කළ හැකි අතර වර්තමාන දියුණුවෙහි සමාරම්භය ඇති කරන ලද්දේ ද උන් වහන්සේ විසිනි.
එහි සුවිශේෂ කාර්යයක් ලෙස මෙම පෞරාණික ස්ථානය සඳහා උචිත ශිෂ්‍ය පරපුරක් ඇති කිරීමේ තීරණයට උන් වහන්සේ එළඹියේ මතු නොව ඒ සඳහා අකුරැස්ස, වැලිහේන නම් වූ, ග්‍රාමවරයෙන් පින්වත් කුල කුමරුවකු කැඳවා ගැනීම ද සිදු කරන ලදි. 1955 ඔක්තෝබර් 17 වැනි දිනය උපන්දිනය ලෙස සඳහන් වූ හෙතෙම පැවිදි දිවියට එළඹියේ දෙණගම අරඹේගොඩ පුරාණ විහාරාධිපතිව වැඩසිට අපවත් වී වදාළ සම්භාවනීය මහතෙර නමක් වූ ගලහිටියේ ධම්මාධාර නාහිමිපාණන් වහන්සේගේ උපාධ්‍යායත්වයෙන් වනවා මතුනොව උන් වහන්සේ අපගේ පැවිද්දෙහි ද උපාධ්‍යයන් වහන්සේ වූ බව කෘතවේදීව සිහිපත් කළ යුතුව ඇත. දෙනගම, අරඹේගොඩ පුරාණ විහාරයත් පල්ලාවෙල කීර්ති ශ්‍රී තේජෝවරාරාමයත් එකම විහාර ගණයේ විහාරස්ථානයන් වීම නිසා පල්ලාවෙල සිරිනිවාස නාහිමියන්ගේ ආචාර්යත්වයෙන් අරඹේගොඩ විහාරස්ථානයෙහි සිදුකෙරුණු පැවිදි පින්කමින් පසු වැලිහේනේ සාරානන්ද යන නමින් හඳුන්වන ලදි. අනතුරුව ගුරු ඇසුරෙන් මූලික ආරාමික අධ්‍යාපනය සමඟ භික්ෂූ ආකල්ප මැනවින් සපුරාගත් වැලිහේනේ සාරානන්ද සාමණේර නම මූලික පිරිවෙන් අධ්‍යාපනය සඳහා ඇතුළත් කොට ඇත්තේ අකුරැස්ස, බෝපාගොඩ ශ්‍රී පරමානන්ද පිරිවෙනටය. අනතුරුව ද්විතීයික පිරිවෙන් අධ්‍යාපනය සඳහා මාතර මහා මන්තින්ද පිරිවෙන් විද්‍යායතනයට ඇතුළු වූ වැලිහේනේ සාරානන්ද හිමියන් එහිදී ඉතා මැනවින් ඉගෙනුම් ක්‍රියාවලියෙහි නිරත වූයේ මතු නොව 1979 වර්ෂයේදී පල්ලාවෙල සිරිනිවාස නාහිමියන්ගේ ආචාර්යත්වයෙන් යුතුව මහනුවර මල්වතු මහා විහාරීය මංගල උපෝසථාගාරයේදී උතුම් උපසම්පදා ශීලයෙහි ද පිහිටන ලදි. අනතුරුව උපාධිධාරී භික්ෂුවක්ව එම ආයතනයෙහි ආචාර්යවරයන් වහන්සේ නමක ලෙස පිරිවෙන් ගුරු සේවයට එක්වීමේ භාග්‍යය ද ලදහ.
පරිවේණාචාර්ය හිමිනමක ලෙස 1986 වර්ෂයේ සිට වසර 28ක් පිරිවෙන් අධ්‍යාපනය සඳහා කැපවන ලද උන් වහන්සේ නියෝජ්‍ය පරිවේණාධිපතීන් වහන්සේ නමක ලෙස විශ්‍රාමික වූයේ මතු නොව මෙම කාල පරාසය තුළ රෝගී තත්ත්වයේ පසු වූ තම ගුරුදේවයන් වහන්සේ රැක බලා ගැනීම ද සිදු කළ අයුරු ප්‍රශංසනීය වේ. ගුරු දේවයන් වහන්සේගේ අපවත් වීම 1995 වර්ෂයේදී සිදුවූයෙන් වැලිහේනේ සාරානන්ද හිමියන් මෙම පෞරාණික රාජමහා විහාරයෙහි විහාරාධිපති පදවියට පත්වන අතර කාලයක් මුළුල්ලේ ලබන ලද පූර්ව අත්දැකීම්වලින් සාර්ථක විහාරාධිපතීන් වහන්සේ නමක ලෙස ක්‍රියා කිරීමට මූලික හේතුවක් වූ බව සඳහන් කළ යුතුය. මේ අනුව විවිධ හේතූන් මත අවගමනයකට ලක්ව තිබූ පල්ලාවෙල රාජමහා විහාරය උන් වහන්සේ විසින් ප්‍රගමනයකට ලක් කරනු ලැබූහ.
වැලිහේනේ සාරානන්ද නාහිමියන්ගේ අනුශාසකත්වයෙන් යුතුව ඉදිකරවන ලද දැකුම්කලු ධාතු මන්දිරය සහ නව බුද්ධ මන්දිරය මෙන්ම පුරාණ විහාර මන්දිරය හා සෑරදුන් ප්‍රතිසංස්කරණය කරවීම ද මතුනොව විහාරස්ථානයෙහි නොයෙක් අලුත්වැඩියාවන් කරවමින් මෙහි සම්භාවනියත්වය රැකෙන අයුරින් ආරක්ෂා කිරීම විහාරාධිපතීන් වහන්සේ ලෙස වැලිහේනේ සාරානන්ද නාහිමියන් සිදුකර ඇති ආකාරය අගය කළ යුතුව තිබේ. එමෙන්ම විහාරස්ථානයක ඇති අගය වශයෙන් සැලකෙන ඉතිරිව ඇති පෞරාණික භාණ්ඩ සුරක්ෂිත කොට ඇත්තේ මතු නොව දායක දායිකාවන්ගේ සහසම්බන්ධතා පුළුල් වන දහම් පාසල හා විවිධ සමිති සංවිධානයන් ද උන් වහන්සේගේ අධීක්ෂණයෙන් යුතුව පවත්වාගෙන යන අයුරු ප්‍රශංසනීය වේ.
ප්‍රදේශවාසී පැවිදි ගිහි දෙපාර්ශ්වය අතර ප්‍රියශීලී භික්ෂුවක් වූ උන් වහන්සේගේ මෙම ශාසනික සේවාවන් අගය කරමින් අපේ මල්වතු මහා විහාරය මඟින් උන් වහන්සේ කීර්ති ශ්‍රී තේජෝවර සිරිනිවාසාභිධාන ගෞරව නාම සම්මුතිය සහිතව මාතර කන්දබඩපත්තුවේ ප්‍රධාන සංඝනායක පදවියට පත්කිරීම උන් වහන්සේගේ උදාර ශාසනික සේවාව තවත් පුළුල්ව සිදු කිරීම සඳහා ශක්තියක් විය. අපවත් වී වදාළ වැලිහේනේ සාරානන්ද නායක ස්වාමීන්ද්‍රයන් වහන්සේගේ ආදාහන පූජෝත්සවය අද (06) විහාරස්ථ ආදාහන මළුවේදී සිදු කිරීමට නියමිතව ඇති අතර උන් වහන්සේට උතුම් නිවන් සුව ප්‍රාර්ථනා කරමු.
දක්ෂිණ ලංකාවේ සමථ බලසම්පන්න ප්‍රධාන අධිකරණ සංඝනායක,
කොළඹ ආනන්ද විද්‍යාලයෙහි විශ්‍රාමික සහකාර විදුහල්පති,
අතපත්තුකන්දේ ආනන්ද නාහිමි
